- waga
- ż III, CMs. wadze; lm D. wag1. «przyrząd do pomiaru masy lub ciężaru ciał, działający najczęściej na zasadzie dźwigni lub odkształcenia elementu ze sprężystego materiału»
Waga szalkowa, talerzowa, dźwigniowa, sprężynowa.
Waga aptekarska, laboratoryjna, lekarska, handlowa, pocztowa, przemysłowa.
Waga do listów.
Czuła, dokładna waga.
Ważyć, odważyć coś na wadze.
Tarować wagę.
∆ Waga analityczna «waga laboratoryjna do ważenia z dużą dokładnością niewielkich ilości substancji (do 200 g)»∆ Waga dziesiętna «waga dźwigniowa stosowana do wyznaczania dużych ciężarów za pomocą odważników dziesięciokrotnie lżejszych»∆ Waga optyczna «waga handlowa, wykazująca ciężar towaru i sumę do zapłaty»∆ Waga rzymska «dawna prosta waga z odważnikiem przesuwanym wzdłuż ramienia z podziałką, ważąca towary szybko, ale niezbyt dokładnie; bezmian»∆ Waga uchylna «waga dźwigniowa, w której towar, umieszczony na szalce połączonej z jednym ramieniem dźwigni, równoważony jest ciężarkiem osadzonym na stałe na drugim jej ramieniu; pozwala na szybkie i dokładne ważenie towarów o ciężarze do 1 kg bez użycia odważników»◊ Języczek u wagi «czynnik decydujący, głos przeważający, rozstrzygający w jakiejś sprawie»2. «ważenie»Pełna, rzetelna, uczciwa waga.
Być przy wadze towaru.
Oszukiwać na wadze.
∆ Sprzedawać, kupować coś na wagę «sprzedawać, kupować jakiś towar każdorazowo ważony, nie na sztuki, nie paczkowany itp.»3. «ciężar danego ciała»Waga towaru.
Waga brutto, netto.
Waga dziecka po urodzeniu.
Dawkę leku obliczono według wagi ciała.
∆ zootechn. Waga bita, rzeźna «ciężar zwierzęcia po uboju i oprawieniu»∆ Żywa waga «ciężar żywego zwierzęcia»◊ Coś (jest) na wagę złota «coś jest niezwykle cenne, drogie, rzadkie»◊ Ktoś, coś przybiera na wadze, nabiera wagi; komuś, czemuś przybywa na wadze «ktoś, coś (istota żywa) poprawia się, waży więcej niż poprzednio»◊ Ktoś, coś traci na wadze, komuś, czemuś ubywa na wadze «ktoś, coś chudnie, waży mniej niż poprzednio»◊ pot. Mieć dobrą, złą wagę «dużo, mało ważyć»4. «ważność, doniosłość, znaczenie czegoś»Wydarzenie wielkiej, doniosłej wagi.
Akt państwowej wagi.
Sprawa szczególnej wagi.
◊ Przywiązywać, przykładać wagę do czegoś «uważać coś za rzecz ważną, nadawać czemuś szczególne znaczenie»5. reg. «okuty balik przy wozie, zawieszony luźno na haku u nasady dyszla, służący do przyczepiania orczyków»6. sport. «w boksie, zapaśnictwie, dżudo, podnoszeniu ciężarów: ciężar ciała zawodnika kwalifikujący go do odpowiedniej kategorii; oparta na tej zasadzie, ustalona regulaminem kategoria zawodników»Waga musza, piórkowa, kogucia, lekka, średnia, ciężka.
Zawodnik wagi półśredniej.
Walki w wadze półciężkiej.
◊ Zrzucić wagę «zmniejszyć wagę swego ciała, schudnąć (np. na skutek intensywnego treningu)»7. sport. «ćwiczenie gimnastyczne wykonywane na ziemi lub na równoważni, polegające na wyprostowaniu tułowia i jednej nogi w płaszczyźnie poziomej, z jednoczesnym wyprostowaniem obu ramion w bok»‹niem.›
Słownik języka polskiego . 2013.
