wejść

dk, wejdę, wejdziesz, wejdź, wszedł, weszła, weszli, wszedłszy - wchodzić ndk VIa, \wejśćdzę, \wejśćdzisz, wchodź, \wejśćdził

1. «idąc, posuwając się naprzód, dostać się dokądś, do wnętrza czegoś, znaleźć się gdzieś, przekroczyć jakieś granice, wkroczyć; o pojazdach: wjechać, wpłynąć, wlecieć»

Wejść cichaczem, śmiało.

Wejść nagle, niespodziewanie, znienacka.

Wejść pojedynczo, parami, grupą.

Wejść tłumnie.

Wejść bez pukania, bez zameldowania się, bez pozwolenia.

Wejść do środka.

Wejść do domu, do mieszkania.

Wejść do miasta, do parku.

Wejść do lasu a. w las.

Wejść w ulicę.

Wejść w tłum ludzi.

Wejść na boisko, na podwórko, na teren budowy.

Wejść pod stół, pod łóżko.

Statek wszedł do portu.

Sputnik wszedł na orbitę okołoziemską.

∆ Wejść do jakiegoś kraju; wejść w granice, na teren jakiegoś państwa «o obcych siłach zbrojnych: przekroczyć granice jakiegoś kraju, państwa, dokonując agresji, zaboru»

∆ Wejść do łóżka, pod kołdrę itp. «położyć się do łóżka, przykryć się kołdrą; położyć się spać»

∆ Proszę wejść!, rub. wejść! «zwroty używane w odpowiedzi na pukanie do drzwi»

∆ sport. Wejść do finału «zwyciężywszy w eliminacji, mieć prawo do udziału w rozgrywkach finałowych»

◊ Wejść do komitetu, do komisji, do zarządu «stać się członkiem komitetu, komisji, zarządu»

◊ Wejść do rodziny (rzad. w rodzinę) «spowinowacić się z rodziną, stać się członkiem rodziny»

◊ Wejść do spółki a. w spółkę «stać się wspólnikiem»

◊ Wejść komuś na hipotekę «zabezpieczyć swoją należność na czyjejś hipotece, na czyjejś nieruchomości»

◊ Wejść komuś w drogę (pot. w paradę) «stanąć na przeszkodzie w czyichś planach; przeszkodzić komuś w czymś, utrudnić, uniemożliwić coś komuś»

◊ Wejść między ludzi, w towarzystwo «nawiązać jakieś kontakty z ludźmi; nawiązać kontakty towarzyskie»

◊ Wejść w kontakt, w styczność z kimś, z czymś «skontaktować się, spotkać się z kimś; zetknąć się, zapoznać się, zaznajomić się z czymś»

◊ Wejść w obręb, w zakres, w ramy czegoś; wejść w skład, w poczet czegoś «stać się częścią, elementem, składnikiem czegoś; stać się członkiem jakiegoś grona, jakiegoś zespołu ludzi»

◊ Wejść w posiadanie czegoś «stać się właścicielem czegoś»

◊ Coś wchodzi w zakres czyichś obowiązków «coś należy do czyichś funkcji, zadań służbowych»

◊ Coś weszło komuś do głowy «ktoś sobie coś przyswoił pamięciowo, rozumowo; ktoś się czegoś nauczył, coś zrozumiał, coś zapamiętał»

◊ Coś weszło komuś w krew «ktoś do czegoś przywykł, do czegoś się przyzwyczaił»

◊ Coś weszło komuś w nałóg, w zwyczaj «ktoś nabrał jakiegoś nałogu, jakiegoś zwyczaju; ktoś do czegoś przywykł, do czegoś się przyzwyczaił»

◊ Coś weszło, ktoś wszedł do historii, do literatury itp. «coś (np. fakt, dzieło) zostało utrwalone w historii, w literaturze; czyjaś działalność, czyjaś twórczość ma znaczenie dla dziejów historycznych, dla literatury; ktoś został uznany za ważną postać w historii, w literaturze»

◊ Coś weszło na afisz, na ekran, na scenę, do jakiegoś repertuaru «coś (np. film, utwór sceniczny, muzyczny) jest grane w kinie, wystawiane w teatrze, na estradzie itp.»

◊ Coś weszło pod obrady, na wokandę «coś stało się przedmiotem obrad, jest rozpatrywane w sądzie»

◊ Coś, ktoś wchodzi w grę, w rachubę «coś, ktoś się liczy; coś jest brane pod uwagę, z kimś należy się liczyć»

◊ Coś jednym uchem wchodzi, a drugim wychodzi «łatwo się zapomina to, co się usłyszało»

◊ pot. Wejść w zagadnienie «zapoznać się z danym zagadnieniem, z daną sprawą»

□ Wyrzucą go drzwiami, a on wchodzi oknem.

2. «dostać się z niższego miejsca na wyższe, wspiąć się, wdrapać się na coś; wznieść się»

Wejść na krzesło, na drzewo.

Wejść na piąte piętro, na strych.

Wejść na szczyt góry.

Wejść po schodach, po drabinie.

◊ pot. Wejść komuś na głowę «przestać się z kimś liczyć, podporządkować sobie kogoś w sposób brutalny»

3. «zagłębić się, pogrążyć się w czymś (w jakiejś substancji, materii); wbić się w coś»

Wejść w błoto, w kałużę.

Gwóźdź wszedł w ścianę.

Igła weszła komuś w palec.

◊ Coś weszło komuś w krzyż, w nogi itp.; ból wszedł komuś w krzyż, w nogi itp. «kogoś boli krzyż, bolą nogi; dokucza komuś ból w krzyżu, w nogach»

4. «rozpocząć wykonywanie jakiejś czynności, znaleźć się w jakimś stanie, w jakiejś sytuacji; zacząć coś, włączyć się do czegoś; wdać się, popaść w coś»

Wejść do akcji, do boju, do walki.

Wejść w jakąś fazę, w jakiś okres.

Wejść w konflikt (z kimś), w kolizję (z czymś).

Wejść w porozumienie, w przymierze, w układy z kimś.

Coś weszło w modę, w użycie.

Koń wszedł w galop, w truchcik.

Samochód wchodzi w zakręt.

∆ chem. Wchodzić w związek, w reakcję «o cząsteczkach materii: łączyć się w związek chemiczny, ulegać reakcji chemicznej»

◊ Wejść na dobrą, na właściwą, na złą, na błędną drogę; wejść na drogę poprawy, ustępstw itp. «zacząć postępować dobrze, właściwie, źle, błędnie; zacząć się poprawiać, zacząć ustępować»

◊ Wejść na jakiś rynek «o towarach, kapitale itp.: pojawić się, znaleźć się na jakimś rynku»

◊ Wejść w jakąś rolę, w czyjąś skórę «zacząć grać jakąś rolę, zacząć kogoś udawać; dostosować się do danych okoliczności, do danej sytuacji, upodobnić się do kogoś»

◊ Wejść w życie a) «o ludziach: zacząć samodzielne życie; stać się samodzielnym» b) «o ustawach, zarządzeniach itp.: zacząć być stosowanym, używanym, obowiązującym; zacząć obowiązywać»

◊ Wejść z kimś w konszachty «rozpocząć z kimś tajemne układy, podejrzane, nieuczciwe interesy; zmówić się z kimś przeciwko komuś, czemuś»

◊ Coś weszło do produkcji, do eksploatacji «coś zaczęto produkować, eksploatować»

5. częściej ndk «wcinać się, wrzynać się w coś»

Cypel wchodzi daleko w morze.

Zatoka wchodzi głęboko w ląd.

6. «zmieścić się w czymś»

Do szafy weszły wszystkie ubrania.

W butelkę weszło pół litra wody.

Nie wszystkie potrzebne rzeczy weszły do walizki.

7. «zająć się, zainteresować się czymś bliżej; zbadać, rozpatrzyć coś; wejrzeć, wniknąć w coś»

Wejść w szczegóły jakiejś sprawy.

◊ Wejść w czyjeś położenie «wyobrazić sobie, zrozumieć czyjąś sytuację, czyjś stan (materialny, duchowy itp.); wczuć się w warunki, w jakich się ktoś znajduje»