węgiel

węgiel
m I, D. \węgielgla
1. blm
«skała osadowa, organiczna, o barwie od brunatnej do czarnej, powstała (głównie w górnym karbonie, permie i trzeciorzędzie) z resztek substancji roślinnych, z domieszek produktów ich rozkładu oraz z substancji mineralnych; kopalina palna stanowiąca ważny surowiec energetyczny i chemiczny; kawałki tej skały wydobyte z kopalni»

Węgiel kopalny, opałowy, przemysłowy.

Węgiel gruby, drobny.

Kopalnia, pokład, złoże węgla.

Skład węgla.

Kubeł, wóz, wagon węgla.

Szczypce do węgla.

Tona węgla.

Węgiel na opał.

Kopać, wydobywać, wybierać, urabiać, rąbać, eksploatować węgiel.

Palić (w kuchni, w piecu) węglem.

Nanosić węgla z piwnicy.

∆ Biały węgiel «woda jako źródło energii przetwarzanej w siłowniach na energię elektryczną»
∆ Węgiel brunatny «węgiel kopalny, młodszy od węgla kamiennego, różniący się od niego mniejszą zawartością pierwiastka węgla; stanowi surowiec energetyczny i chemiczny»
∆ Węgiel kamienny «węgiel kopalny o dużej zawartości pierwiastka węgla; służy jako podstawowy surowiec do celów energetycznych i chemicznych»
techn. Węgiel koksujący «węgiel kamienny o znacznej spiekalności, stosowany w procesie koksowania podczas produkcji koksu oraz gazu koksowniczego, smoły koksowniczej i innych produktów»
2. blm
«(C) pierwiastek chemiczny z grupy węglowców, liczba atomowa 6, niemetal, odporny chemicznie w niskiej temperaturze; niezbędny do życia, wchodzący w skład wszystkich organizmów w postaci związków; w stanie czystym rzadko spotykany w przyrodzie»
∆ Dwutlenek węgla «związek chemiczny jednego atomu węgla z dwoma atomami tlenu, gaz bezbarwny, niepalny, bez zapachu, cięższy od powietrza; występuje w powietrzu i w wodzie, powstaje podczas spalania węgla, drewna, torfu, paliw płynnych oraz różnych związków organicznych, a także podczas procesów oddychania, butwienia, fermentacji itp.; używany m.in. do wyrobu sody amoniakalnej, do produkcji napojów musujących, do wytwarzania suchego lodu»
∆ Tlenek węgla «związek chemiczny jednego atomu węgla z jednym atomem tlenu, gaz trujący, bezbarwny, bezwonny, powstający np. w czasie spalania węgla przy niedostatecznym dopływie powietrza; czad»
3. blm
chem. «czarna, porowata substancja stała, otrzymywana z węgla kamiennego, brunatnego, torfu, drewna, kości itp.; stosowana jako adsorbent w przemyśle chemicznym i w lecznictwie (w terminologii specjalnej: węgiel aktywny)»
∆ Węgiel drzewny «węgiel otrzymywany w procesie suchej destylacji drewna, mający dużą zdolność adsorpcyjną; stosowany w metalurgii i w lecznictwie»
4. lm M. \węgielgle, D. \węgielgli
częściej w lm «kawałki rozbitego, rozłupanego węgla opałowego; zwęglone kawałki nie dopalonego drewna używane jako materiał łatwo żarzący się do dawnego typu żelazek, do samowarów itp.»

Żelazko na węgle.

Wygarnąć, zgarnąć nie dopalone węgle.

Z popielnika wypadło kilka węgli.

◊ Siedzieć jak na rozżarzonych węglach «nie móc usiedzieć na miejscu, oczekując na coś niecierpliwie, niepokojąc się; będąc gdzieś, przebywając gdzieś, bardzo się niecierpliwić, niepokoić»
5. lm M. \węgielgle, D. \węgielgli
«miękka pałeczka z węgla drzewnego (najczęściej lipowego lub bukowego), służąca do wykonywania szkiców i rysunków; także: szkic, rysunek, wykonany taką pałeczką»

Rysunek, szkic, portret węglem.

Rysować, szkicować węglem.

Teka z węglami.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • węgiel — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż III, D. węgielgla, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} pierwiastek chemiczny, niemetaliczny, ciało stałe; tworzy dwie podstawowe odmiany: diament i grafit; w postaci związków wchodzi …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • węgieł — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. węgiełgła, Mc. węgiełgle {{/stl 8}}{{stl 7}} miejsce zetknięcia się dwu ścian zewnętrznych budowli; róg, narożnik : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wyjść zza węgła. Cofnąć się za węgieł. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • węgiel — Spalić coś na węgiel «spalić coś całkowicie»: W ognisku upieczemy kilka królików na kolację. Ci najbardziej niezręczni będą jeść mięso spalone prawie na węgiel (...). J. Pałkiewicz, Przepustka. Siedzieć, stać itp. jak na rozżarzonych węglach zob …   Słownik frazeologiczny

  • węgieł — m IV, D. węgiełgła, Ms. węgiełgle; lm M. węgiełgły, D. węgiełgłów «miejsce zetknięcia się dwu ścian zewnętrznych (pionowych) budynku; narożnik» Węgieł domu, stodoły. Ukryć się za węgłem. Wyjść, wyskoczyć zza węgła. ∆ Wiązać, łączyć bierwiona,… …   Słownik języka polskiego

  • węgiel kamienny — {{/stl 13}}{{stl 7}} rodzaj węgla kopalnego o dużej wartości opałowej, stanowiący ważny surowiec energetyczny i chemiczny : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kopalnia węgla kamiennego. Wydobycie węgla kamiennego. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Jastrzębski Węgiel — KS Jastrzębski Węgiel SA Polnischer Volleyball Verband Vereinsdaten Gründung 1949 Adresse ul. Reja 10 44 335 Jastrzębie Zdrój PL …   Deutsch Wikipedia

  • Jastrzębski Węgiel — Jastrzębski Węgiel …   Wikipédia en Français

  • Jastrzębski Węgiel — (former name: KS Ivett Jastrzębie Borynia) is a Polish volleyball team, based in Jastrzębie Zdrój, playing in the Polish Volleyball League (Polska Liga Siatkówki, PLS).Team 2003/2004 season Polish Champion 2004, 1st place in Polish Volleyball… …   Wikipedia

  • kenelski — ∆ Węgiel kenelski → kenel …   Słownik języka polskiego

  • Men's CEV Champions League 2010–11 — Contents 1 Teams of the 2010–2011 competition 2 League round 2.1 Pool A …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”