- wiek
- m III, D. -u, N. \wiekkiem; lm M. -i1. «okres stu lat, stulecie»
Wiek bieżący.
Ubiegły, zeszły wiek.
Dawne, odległe wieki.
XX a. 20. wiek.
Początek, połowa, koniec, schyłek jakiegoś wieku.
Na przełomie wieków.
Budowla przetrwała wieki.
Wieki przemijają.
∆ rel. Na wieki wieków. Amen. «zwyczajowa odpowiedź na pozdrowienie: niech będzie pochwalony Jezus Chrystus»◊ Na wieki «na długo, na zawsze, po wszystkie czasy»◊ Od wieków «od bardzo dawna; od niepamiętnych czasów»◊ Przed wiekami «w odległej przeszłości, bardzo dawno temu»◊ Coś (np. suknia) sprzed wieków «coś z minionych czasów, coś dawnego, staroświeckiego»przen. «długie lata; długi, dłużący się okres»Nie widzieć kogoś wieki.
Godzina czekania wydaje się wiekiem.
Nie było kogoś wieki.
Coś trwa (całe) wieki.
2. «przeciąg czasu od urodzenia człowieka lub zwierzęcia do danej chwili lub do śmierci; liczba lat od wykiełkowania rośliny (zwłaszcza drzewa) do chwili obecnej lub do jej obumarcia; liczba lat przeżytych; czas istnienia czegoś»Dziecięcy, młody, dojrzały, męski, średni, podeszły, późny wiek.
Wiek psa, konia.
Wiek dębu, klonu.
Wiek zabytku.
W jakim on jest wieku?
Być w nieokreślonym wieku.
Zaczął pracować w wieku dwudziestu lat.
Chłopiec nad wiek rozwinięty.
Nie wyglądać na swój wiek.
Dożyć sędziwego wieku.
∆ Wiek emerytalny «wiek, przewidziany ustawowo, w którym pracownik przechodzi na emeryturę»∆ Wiek poborowy «wiek, w którym mężczyzna podlega poborowi do wojska»∆ Wiek produkcyjny «okres życia, w którym człowiek dysponuje pełnią sił fizycznych, jest zdolny do wydajnej pracy»∆ Wiek przedszkolny «wiek, w którym dziecko uczęszcza lub może uczęszczać do przedszkola»∆ Wiek szkolny «wiek, w którym dziecko jest obowiązane uczyć się w szkole»∆ leśn. Wiek rębny a. rębności «przeciętny wiek, w którym drzewostany osiągają stan kwalifikujący je do wyrębu, zależnie od przeznaczenia»◊ Być w czyimś wieku, być w jednym, w tym samym wieku z kimś «mieć tyle samo lat, co ktoś inny, być czyimś rówieśnikiem»◊ pot. Wiek balzakowski «wiek kobiety od 30 do 40 lat; wiek kobiety dojrzałej, jeszcze atrakcyjnej»◊ Być w kwiecie wieku «być młodym»◊ Być w sile wieku «być dojrzałym, ale jeszcze nie starym; być w pełni sił»◊ Coś się komuś należy z wieku i z urzędu «coś się komuś należy jako najstarszemu, najbardziej zasłużonemu, zajmującemu najwyższe stanowisko spośród otoczenia»◊ Ktoś w pewnym wieku «ktoś w wieku dojrzałym, bliżej nieokreślonym»◊ Z wiekiem «w miarę przybywania lat, dorastania, starzenia się»◊ pot. Ładny wiek «dużo lat życia, długie życie»3. «okres wyróżniający się czymś znamiennym, charakterystyczny z jakiegoś względu; epoka, lata»Wiek atomowy.
Wiek wielkich odkryć.
Wiek feudalizmu, kapitalizmu.
Wiek pary, elektryczności.
∆ Wiek oświecenia → oświecenie w zn. 2∆ Wiek odrodzenia → odrodzenie w zn. 2∆ Wieki średnie → średniowiecze∆ Złoty wiek «okres największego rozkwitu jakiejś dziedziny (np. sztuki, literatury) w historii rozwoju kultury narodów; ogólnie: okres pomyślności, świetności, szczęścia»◊ Choroba wieku «szkodliwe zjawisko, charakterystyczne dla danego okresu»◊ Dziecko, dziecię wieku «typowy przedstawiciel danego okresu»
Słownik języka polskiego . 2013.
