wielki

wielki
\wielkilcy, większy
1. «znaczny pod względem rozmiarów, liczby, ilości, wartości; bardzo duży, ogromny»

Wielki budynek.

Wielkie drzewo.

Wielkie miasto.

Wielki tłum.

Wielki majątek.

Wielkie straty.

∆ Wielka litera «litera większego formatu i innego kształtu w stosunku do małej, stawiana wg polskiej pisowni na początku nazwy własnej i wyrazu rozpoczynającego nowe zdanie»
∆ Wielki palec «u ręki: pierwszy, najkrótszy, najgrubszy palec; kciuk; u nogi: pierwszy, najgrubszy dwuczłonowy palec; paluch»
karc. Wielki szlem «w brydżu i grach podobnych: wzięcie wszystkich lew»
rel. Wielki post «w kościele katolickim: post czterdziestodniowy od środy popielcowej do Palmowej Niedzieli»
techn. Wielki piec «piec szybowy zbudowany z materiałów ogniotrwałych, służący do wytapiania surówki z rud żelaza»
◊ Na wielką skalę «w szerokim zakresie, z rozmachem»
◊ Człowiek wielkiego serca «człowiek szlachetny, wspaniałomyślny»
◊ Coś idzie, zbliża się, postępuje naprzód wielkim krokiem, wielkimi krokami «coś zbliża się szybko, odbywa się w szybkim tempie»
◊ Robić wielkie oczy «bardzo się dziwić, być zdumionym»
◊ Wielki czas na coś, robić coś «najwyższy czas na coś, należy niezwłocznie coś robić»
□ Strach ma wielkie oczy.
□ Z wielkiej chmury mały deszcz.
2. «przekraczający zwykłą miarę, znaczny pod względem siły, natężenia, jakości, działania; intensywny, gwałtowny, bardzo silny»

Wielki mróz, wicher.

Wielki strach, ból.

Wielki trud, wysiłek.

Wielka tajemnica.

Coś zrobiło na kimś wielkie wrażenie.

Iść z wielkim pośpiechem.

◊ Krzyczeć, wołać, mówić itp. wielkim głosem a) «krzyczeć, wołać, mówić itp. bardzo głośno» b) «domagać się czegoś usilnie; ostrzegać przed czymś»
3. «mający duże znaczenie; ważny, doniosły, niezwykły»

Wielka chwila.

Wielkie dzieło, przedsięwzięcie, zadanie.

Wielkie dni.

Wielkie odkrycie.

Dokonać wielkich czynów.

Stworzyć wielką kreację (na scenie).

∆ Krzyż Wielki «najwyższa klasa takich orderów, jak Order Odrodzenia Polski, Order Virtuti Militari»
∆ Wielki Tydzień «tydzień poprzedzający Wielkanoc»
◊ Nic wielkiego, cóż wielkiego «nic ważnego, nic godnego uwagi»
pot. Wielkie rzeczy, wielka (mi) rzecz, sztuka itp. «to nic trudnego, to głupstwo, drobnostka, to żadna sztuka»
◊ Coś (zwykle strój) od wielkiego dzwonu, od wielkiego święta «coś używanego tylko na uroczyste okazje»
4. «znacznie przewyższający zdolnościami, umysłem poziom swego środowiska; mający zasługi dla swego kraju; wybitny, znakomity, nieprzeciętny»

Wielki artysta, pisarz, uczony.

Wielki naród.

hist. Wielki hetman, kanclerz, łowczy, marszałek itp. «w dawnej Polsce: tytuły najwyższych dowódców, urzędników dworskich i państwowych; osoby noszące te tytuły»
∆ Wielki książę «tytuł książąt kijowskich, później moskiewskich i litewskich mających władzę zwierzchnią nad udzielnymi książętami; także w carskiej Rosji: tytuł członków rosyjskiego domu panującego; osoba nosząca ten tytuł»
∆ Wielki mistrz «najwyższy przełożony zakonu rycerskiego, np. krzyżackiego, maltańskiego oraz lóż masońskich»
◊ Wielkie imię, nazwisko «o kimś znanym, sławnym, znakomitym»
◊ Wielki człowiek do małych interesów «ktoś przeciętny, mający wysokie mniemanie o swojej działalności, w istocie zdolny tylko do załatwiania drobnych interesów»
◊ Wielki pan, wielka pani, dama «dawniej o kimś pochodzącym ze sfer arystokratycznych; dziś często ironicznie o kimś dumnym, wyniosłym, chcącym uchodzić za kogoś ważniejszego od innych»
◊ Wielki świat iron. «krąg osób wysoko postawionych w hierarchii społecznej; elity towarzyskie, finansowe itp.»
◊ Ktoś w wielkim stylu «ktoś znakomity, wybitny w swoim fachu»
◊ Wielki Boże, wielkie nieba! «okrzyki wyrażające zdziwienie, oburzenie, trwogę itp.»
5. hist. «epitet nadawany wybitnym, potężnym władcom, wodzom, zwłaszcza królom, cesarzom»

Aleksander Wielki.

wielki w użyciu rzecz. «człowiek wielki, wybitny, możny, sławny»

Wielcy tego świata.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • wielki — I {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ib, wielkilcy, większy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mający bardzo duże rozmiary, powierzchnię, objętość, występujący w dużej liczbie, ilości, mający bardzo dużą wartość; ogromny :… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Wiélki — (slaw.), in zusammengesetzten Namen oft vorkommend, bedeutet »groß« …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • wielki — 1. Krzyczeć, wołać, mówić itp. wielkim głosem a) «krzyczeć, mówić bardzo głośno»: – Niech żyje król! – wołał wielkim głosem Bradley. – Hej, napełnijcie puchary! W. Żukrowski, Tablice. b) «usilnie domagać się czegoś, ostrzegać przed czymś»: Po… …   Słownik frazeologiczny

  • Wielki — Leśniów Wielki …   Deutsch Wikipedia

  • Wielki Łan — Infobox Settlement name = Wielki Łan settlement type = Village total type = image shield = subdivision type = Country subdivision name = POL subdivision type1 = Voivodeship subdivision name1 = Lublin subdivision type2 = County subdivision name2 …   Wikipedia

  • Wielki Leck — Wielki Łęck …   Deutsch Wikipedia

  • Wielki Łęck — Wielki Łęck …   Deutsch Wikipedia

  • Wielki Staw Polski — Administration Pays …   Wikipédia en Français

  • Wielki Krzek — is a Polish island in the Szczecin Lagoon, near Wolin, at the mouth of Świna, east of Karsibór. Wielki Krzek is uninhabited and is under natural protection on account of its many species of animals …   Wikipedia

  • (wielki) jak byk — {{/stl 13}}{{stl 7}} emocjonalnie: bardzo duży : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pryszcz, wrzód wielki jak byk. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”