wieść

wieść
I
ż V, DCMs. \wieśćści; lm MD. \wieśćści
książk. «wiadomość, często nie sprawdzona na temat faktu lub wypadku; pogłoska, fama»

Alarmująca, nagła, pomyślna, smutna, tragiczna, dobra, zła wieść.

Odebrać, otrzymać wieści od kogoś.

Brak o kimś, o czymś wieści.

Rozeszła się radosna wieść.

◊ Hiobowa wieść «wiadomość tragiczna, wiadomość o nieszczęściu»
◊ Ktoś przepadł, zginął, zniknął bez wieści; wieść o kimś zaginęła «nie wiadomo, co się z kimś stało, gdzie ktoś przebywa; ślad po kimś zaginął»
II
ndk XI, wiodę, wiedziesz, wiedź, wiódł, wiodła, wiedli, wiedziony, wiedzeni
1. książk. «idąc razem z kimś pokazywać drogę, pomagać iść, być przewodnikiem; prowadzić»

Chłopiec wiódł ślepca.

◊ Wieść kogoś na pokuszenie «kusić kogoś»
przen.

Ktoś jest wiedziony intuicją, sympatią.

2. książk. «iść na czele, prowadzić będąc dowódcą, przewodzić»

Wieść pułk do ataku.

Wieść oddział do boju.

◊ Wieść prym, rej «górować, celować w czymś, mieć przewagę w jakiejś dziedzinie; przodować, przewodzić»
3. książk. «stanowić dojście, przejście, wejście dokądś; prowadzić w jakimś kierunku»

Droga wiedzie do wsi, ku miastu.

Droga wiodła przez las, pod górę.

Ulica wiodła do portu.

Szedł ścieżką wiodącą w dół.

4. książk. «przeciągać czymś po jakiejś powierzchni; poruszać czymś po jakiejś powierzchni»

Wiódł palcem po mapie.

Wodzić smyczkiem po strunach.

◊ Wieść za kimś, za czymś oczyma, spojrzeniem «patrzeć za kimś, zwykle oddalającym się»
5. książk. «w połączeniu z rzeczownikiem będącym dopełnieniem: realizować to, co jest wyrażone w dopełnieniu; prowadzić»

Wieść spór, wojnę, długie rozmowy.

∆ Wieść ciężkie, ascetyczne, hulaszcze itp. życie «żyć ciężko pracując, żyć ascetycznie, spędzać czas na hulankach itp.»
wieść się «darzyć się, udawać się, szczęścić się»

Komuś się wiedzie dobrze, źle.

Wiodło mu się w grze.

Nie wiedzie się jej w życiu.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • wieść — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IVa, lm M. wieśćści {{/stl 8}}{{stl 7}} wiadomość o jakimś fakcie, zdarzenie; także: plotka, pogłoska : {{/stl 7}}{{stl 10}}Niepokojąca, zła, dobra, tragiczna, smutna wieść. Krążą o kimś jakieś wieści. Nie mieć o kimś… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • wieść — I. Głucha wieść zob. głuchy 1. Hiobowa wieść zob. hiobowy. Wieść głosi, niesie zob. głosić. Wieść gruchnęła zob. gruchnąć. Wieść o kimś, o czymś zaginęła zob. zaginąć. II. Wieść, wodzić prym, rej «górować, celować w czymś, mieć …   Słownik frazeologiczny

  • wieść się — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. nos ndk Vc, wiedzie się, wiodło się {{/stl 8}}{{stl 7}} szczęścić się, powodzić się, darzyć się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kiepsko jej się wiedzie ostatnio. W interesach mu się nie wiodło. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • hiobowa wieść — {{/stl 13}}{{stl 7}} wiadomość o wielkim nieszczęściu, tragicznym wypadku, katastrofie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieć dla kogoś hiobową wieść. Doszła do niej hiobowa wieść o śmierci matki. <od imienia postaci biblijnej, Hioba> {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • prowadzić [wieść] życie — {{/stl 13}}{{stl 8}}{jakieś, czyjeś} {{/stl 8}}{{stl 7}} żyć w jakiś sposób : {{/stl 7}}{{stl 10}}Prowadzić ustatkowane, awanturnicze życie. Wiódł życie samotnika. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • gruchnąć — Wieść, wiadomość, nowina itp. gruchnęła «wieść, wiadomość itp. rozeszła się szybko, nagle, wywołując zdziwienie, zaskoczenie, poruszenie»: Któregoś dnia października gruchnęła wieść, że Lech Wałęsa dostał pokojową Nagrodę Nobla. WO 25/03/2000 …   Słownik frazeologiczny

  • głosić — Wieść, fama itp. głosi, niesie «krażą plotki na jakiś temat, mówi się o czymś»: Sam zatwierdzał i proponował scenariusze, fama głosi, że zajmował się nawet niekiedy obsadzaniem ról w poszczególnych filmach. F. Ryszka, Noc. (...) jak wieść niesie… …   Słownik frazeologiczny

  • prym — Wieść, wodzić prym zob. II wieść …   Słownik frazeologiczny

  • rej — Wieść, wodzić rej zob. II wieść …   Słownik frazeologiczny

  • stugębny — Stugębna plotka, wieść itp. «plotka, wieść itp. głoszona, rozpowszechniana przez wiele osób»: Stugębna plotka rozniosła po Gdyni i całym Trójmieście groźne wieści: piraci porwali całą załogę statku – dwudziestu ośmiu mężczyzn i dwie kobiety! H.… …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”