włos

m IV, D. -a, Ms. \włossie; lm M. -y

1. «nitkowaty zrogowaciały wytwór naskórka ssaków, składający się z zagłębionego w skórze korzenia z cebulką oraz z wystającej ponad skórę łodygi (trzonu); w lm owłosienie głowy ludzkiej»

Koński, psi włos.

Cienki, gruby włos.

Włosy długie, krótkie.

Włosy blond, ciemne, kasztanowate, platynowe, rude, siwe, srebrzyste.

Bujne, puszyste, rzadkie włosy.

Potargane, rozczochrane, rozwiane, splątane, zwichrzone włosy.

Rozpuszczone, rozplecione, splecione, gładko przyczesane włosy.

Kręcone, kędzierzawe, proste włosy.

Spinki, szpilki do włosów.

Klamra do włosów.

Przepaska na włosy.

Obciąć, ostrzyc włosy.

Czesać, rozczesać, uczesać, wyszczotkować włosy.

Układać, upinać włosy.

Spleść, splatać, zapleść, zaplatać włosy.

Farbować, rozjaśniać, przyciemniać, tlenić włosy.

Odgarnąć, odrzucić włosy z czoła.

Poprawić, przyczesać, przygładzić włosy.

Włosy błyszczą, lśnią, srebrzą się, siwieją.

∆ Włosy anielskie «ozdoba choinkowa w postaci cieniutkich lśniących nici, ciętych ze staniolu, celofanu itp.»

∆ Włosy (strzyżone) na jeża «włosy krótko przycięte, sterczące do góry»

◊ O włos, o mały włos «mało brakowało, omal»

◊ Ani o włos «ani trochę»

◊ Na włos; ani na włos «trochę, odrobinę; ani trochę, ani odrobinę»

◊ Dzielić, rozszczepiać włos na czworo «przesadnie coś analizować»

◊ Rwać, drzeć włosy z głowy «rozpaczać, czasem czyniąc przy tym gest sugerujący wyrywanie sobie włosów»

◊ Włosy się komuś jeżą, stają dęba; strach, groza podnosi, jeży włosy na głowie «kogoś ogarnia ogromny strach, przerażenie»

◊ Włos komuś z głowy nie spadnie «komuś nie grozi żadne niebezpieczeństwo, ktoś jest całkowicie bezpieczny, komuś gwarantuje się absolutne bezpieczeństwo»

◊ Włosy (prędzej) komuś na dłoni wyrosną (zanim coś się stanie) «coś nigdy nie dojdzie do skutku, nie stanie się»

□ Długie włosy, rozum krótki.

2. «owłosienie ciała ludzkiego lub zwierzęcego; szczecina naturalna z niektórych zwierząt lub produkt sztuczny, używane do wyrobu szczotek, pędzli itp.»

Pierś porośnięta ciemnym włosem.

Pies z długim, błyszczącym włosem.

Kożuch włosem do góry.

Pędzel z wytartym włosem.

∆ Pod włos «w kierunku przeciwnym niż układają się, rosną włosy»

◊ Brać kogoś pod włos «starać się uzyskać coś u kogoś przez umiejętne oddziaływanie na jego ambicję, schlebianie mu»

3. «puszysta powierzchnia niektórych tkanin (przypominająca włosy zwierzęce) powstała przez specjalne strzyżenie nitek lub przez odpowiednie czesanie, szczotkowanie»

Dywan z długim włosem.

4. techn. «mała sprężynka w zegarku będąca regulatorem działającym na zasadzie drgań mechanicznych»