wola

ż I, DCMs. \wolali, blm

«dyspozycja psychiczna człowieka do świadomego i celowego regulowania swego postępowania, do podejmowania decyzji i wysiłków w celu realizacji pewnych działań, przyjęcia pewnych postaw, a zaniechania innych»

Coś zgodne z czyjąś wolą.

Dać wyraz swej woli.

Opanować się całym wysiłkiem woli.

Postępować według własnej woli.

Podporządkować się, poddać się czyjejś woli.

Zdać się na czyjąś wolę.

Mimo najlepszej woli nie mógł się skupić.

Kształcić wolę.

Narzucać komuś swoją wolę.

Przełamać, nagiąć do swoich celów czyjąś wolę.

∆ Silna wola «wytrwałość w realizacji wytkniętych sobie celów»

∆ Słaba wola «niezdolność do powzięcia decyzji, do przeciwstawienia się wpływom otoczenia»

∆ Dobra wola «nastawienie do działania pozytywnego; gotowość do czynienia dobra, pomagania, ułatwiania czegoś ludziom; dobre intencje»

∆ Zła wola «nieuczciwość czyichś zamiarów, chęć szkodzenia innym; złe intencje»

∆ Wolna wola «możność wyboru sposobu postępowania bez względu na okoliczności czy trudności»

◊ Wola boska! wola nieba! Niech się dzieje wola nieba! pot. Wola boska i skrzypce! «zwroty wyrażające bierne poddanie się losowi, niechęć do przeciwstawienia się czemuś, rezygnację z działania; trudno, niech będzie, co chce»

◊ Wolna wola! «rób co chcesz, masz prawo wyboru»

◊ Ostatnia wola «życzenie człowieka umierającego, mającego umrzeć; także: testament»

◊ Być panem (panią) swojej woli «być samodzielnym, mieć prawo do decydowania o sobie, nie być zależnym od nikogo»

◊ Nie mieć swojej woli «być uzależnionym od kogoś, nie być samodzielnym, mieć słabą wolę»

◊ Robić coś (dać, sprzedać) z dobrej (i nieprzymuszonej) woli, po dobrej woli «robić coś bez przymusu, dobrowolnie»

◊ żart. Czuć wolę bożą «mieć popęd płciowy; być dojrzałym do małżeństwa»

do woli «tyle, ile się pragnie, wystarczająco (dużo); do syta»

Nagadać się do woli.

Można było jeść i pić do woli.

mimo woli «bez uprzedniego zamiaru, bezwiednie, machinalnie, także: wbrew uprzedniemu zamiarowi, wbrew chęci; mimowolnie»

Wyrwało mu się mimo woli to słowo.

Zrobił tak zabawną minę, że mimo woli musiałam się roześmiać.

Usłyszeć coś mimo woli z czyjejś rozmowy.