wóz

m IV, D. wozu (daw. woza), Ms. wozie; lm M. wozy

1. «czterokołowy, drewniany pojazd ciągnięty przez konie, służący do przewożenia ciężarów, fura, furmanka; ilość czegoś mieszcząca się w tym pojeździe»

Wóz zaprzężony w konie (w woły).

Skrzypienie wozu.

Wóz siana.

Wóz z węglem, z drzewem.

Wóz naładowany kartoflami, warzywami.

Zaprzęgać konie do wozu.

Jechać wozem, na wozie.

Załadować coś na wóz.

Wsiąść na wóz.

Siedzieć na wozie.

Kierować, powozić wozem.

Wtem słychać turkot, wozy jadą drogą. (Mickiewicz)

∆ Wóz drabiniasty «wóz mający boki z drabin, służący do przewożenia siana, zboża, słomy»

∆ Wóz ogumiony «wóz mający koła z gumowymi oponami»

∆ hist. Wóz tryumfalny «w starożytności: wóz, na którym zwycięski wódz odbywał wjazd do Rzymu»

◊ (Mieć) wóz albo przewóz «(mieć) dwie ostatnie możliwości wyboru; być w przymusowej sytuacji powzięcia decyzji; albo - albo»

◊ Piąte koło u wozu «o kimś (o czymś) zbytecznym, niepotrzebnym, zawadzającym komuś»

◊ Bywać raz na wozie, raz pod wozem «bywać na zmianę w różnych sytuacjach, pomyślnych i niepomyślnych»

□ Baba z wozu, koniom lżej.

□ Przyjdzie (przyszła) koza do woza «o kimś zmuszonym do zwrócenia się o pomoc do osoby, z którą nie chciał mieć do czynienia»

2. «wagon tramwajowy»

Wozy zjeżdżają do zajezdni.

3. pot. «samochód osobowy, auto, autobus; także: samochód ciężarowy, zwykle o określonym przeznaczeniu»

Wóz osobowy, ciężarowy.

Wóz telewizyjny.

Wóz strażacki.

Wsiąść do wozu.

Siedzieć w wozie.

Prowadzić wóz.

Zaparkować wóz.

Wóz hamuje, zarzuca na zakręcie.

∆ Wóz bojowy «pojazd mechaniczny pancerny, gąsienicowy lub kołowy, mający uzbrojenie, przeznaczony do prowadzenia walki»

∆ Wóz meblowy «kryty samochód przystosowany do przewożenia mebli»

∆ Wóz policyjny «samochód używany do patrolowania ulic przez policję, także do przewożenia aresztowanych itp., zwykle zaopatrzony w światła sygnalizacyjne i syrenę»

∆ Wóz pogrzebowy «autokar przystosowany do przewożenia trumny ze zwłokami a także uczestników pogrzebu»

∆ Wóz transmisyjny «samochód wyposażony w urządzenia pozwalające na przeprowadzenie transmisji radiowej, telewizyjnej spoza studia»