wytrzymać

dk I, \wytrzymaćam, \wytrzymaćasz, \wytrzymaćają, \wytrzymaćaj, \wytrzymaćał, \wytrzymaćany - wytrzymywać ndk VIIIa, \wytrzymaćmuję, \wytrzymaćmujesz, \wytrzymaćmuj, \wytrzymaćywał, \wytrzymaćywany

1. «zostać w pewnym położeniu, wytrwać w pewnym stanie (fizycznym lub moralnym) mimo zewnętrznych sił przeszkadzających temu; przetrzymać, znieść coś, nie ulec czemuś»

Wytrzymać napór wroga.

Most nie wytrzymał obciążenia.

Nie mógł wytrzymać tempa marszu.

Nie mógł wytrzymać w domu.

Nie wytrzymał nerwowo i powiedział co myśli.

Wytrzymał jej spojrzenie.

∆ Wytrzymać ton, dźwięk itp. «śpiewając nie zmieniać przez jakiś czas wysokości tonu, dźwięku itp.»

◊ Coś nie wytrzymuje krytyki «coś nie odpowiada wymaganiom pod jakimś względem»

◊ Coś nie wytrzymuje porównania, konfrontacji z czymś «coś nie dorównuje czemuś, w zestawieniu z czymś okazuje się słabsze, gorsze»

◊ Coś nie wytrzymuje próby czasu; coś wytrzymuje próbę czasu «coś okazuje się nietrwałe; coś okazuje się trwałe»

2. «spowodować, że ktoś pozostanie w jakiejś sytuacji (zwykle przykrej) lub w jakimś miejscu przez pewien czas; potrzymać kogoś gdzieś, w jakiejś sytuacji, w jakimś miejscu»

Wytrzymać kogoś za drzwiami.

Wytrzymał go jakiś czas, zanim mu odpowiedział.