- zachować
- dk I, \zachowaćam, \zachowaćasz, \zachowaćają, \zachowaćaj, \zachowaćał, \zachowaćany - zachowywać ndk VIIIa, \zachowaćowuję, \zachowaćowujesz, \zachowaćowuj, \zachowaćywał, \zachowaćywany1. «schowawszy przetrzymać, zatrzymać coś, przechować»
Zachować czyjeś rzeczy.
Zachować dokumenty, papiery.
Zachować pamiątki po kimś.
Zachować coś na pamiątkę.
2. «dochować coś w stanie nie zmienionym, nie naruszonym, nie zniszczonym; uchronić coś przed zapomnieniem; podtrzymać, utrzymać»Zachować siły, zdrowie.
Zachować młodzieńczą sylwetkę.
Zachować kondycję.
Nasiona zachowały zdolność kiełkowania.
Zachować stare obyczaje, tradycje, wierzenia.
Zachować język narodowy.
Zachować kogoś, coś w pamięci, w sercu.
Zachować wdzięczność dla kogoś.
Zachować urazę, żal do kogoś.
◊ Zachować coś przy sobie, w sekrecie, w tajemnicy; zachować dyskrecję, sekret, tajemnicę «utrzymać coś w tajemnicy, dotrzymać sekretu, tajemnicy»◊ Zachować miarę, umiar w czymś «nie nadużyć czegoś, nie przesadzić w czymś»◊ Zachować pozory «postarać się o to, aby coś wyglądało na pozór w porządku, bez zmian»◊ Zachować spokój, zimną krew, równowagę itp. «nie stracić przytomności umysłu, spokoju, panowania nad sobą; pozostać spokojnym, opanowanym»3. częściej ndk «przestrzegać czegoś, wypełniać coś»Zachowywać dietę, post.
zachować się - zachowywać się1. «zostać zachowanym, przechować się»Listy, dokumenty się zachowały.
Dawne stroje się zachowały.
2. «dochować się, pozostać w postaci niezmienionej, uchronić się przed zapomnieniem; utrzymać się, przetrwać»Zachowały się fragmenty murów obronnych.
Zachowały się dawne obyczaje, zwyczaje, obrzędy.
Zachowała się legenda.
Zachował się mit o czymś.
Coś zachowało się komuś w pamięci.
◊ Zachować się przy życiu «zostać żywym, uniknąć śmierci»3. «postąpić (wobec kogoś, czegoś) w jakiś sposób, zareagować jakoś na bodźce zewnętrzne; przyjąć wobec kogoś, czegoś pewną postawę»Zachowywać się cicho, spokojnie, naturalnie, nienagannie, przyzwoicie.
Zachować się niewłaściwie, bezczelnie, skandalicznie.
(Nie) umieć się zachować.
Dzieci zachowywały się niesfornie, hałaśliwie.
Zachować się biernie wobec wypadków.
Słownik języka polskiego . 2013.