zachód

m IV, D. \zachódchodu, Ms. \zachódchodzie; lm M. \zachódchody

1. «moment, w którym Słońce lub inne ciało niebieskie przecina linię horyzontu poruszając się (pozornie) w dół; późna pora dnia, kiedy Słońce znajduje się nisko nad horyzontem; zachodzenie, zajście Słońca»

Zachód Słońca, Księżyca.

Pracował od świtu do zachodu.

Wracał do domu już po zachodzie.

Dzień się chyli ku zachodowi.

2. «strona świata przeciwstawna do wschodu; kierunek (strona świata), w którym Słońce zachodząc znika za linią horyzontu»

Droga skręca na zachód.

Na zachód od Krakowa.

Wiatr wieje z zachodu, od zachodu.

Od zachodu nadchodzi niż.

∆ Południowy zachód «kierunek, strona świata między południem a zachodem; południo-zachód»

∆ Północny zachód «kierunek, strona świata między północą a zachodem; północo-zachód»

3. Zachód «kraje Europy Zachodniej ujmowane jako całość kulturalno-geograficzna i polityczna (niekiedy także w odniesieniu do Stanów Zjednoczonych, Kanady)»

Jechać na Zachód.

Handel z Zachodem.

4. pot. «zabieg, staranie, trud, fatyga, kłopot»

Sprawa niewarta zachodu.

Załatwienie czegoś kosztowało wiele zachodu.

◊ Za jednym zachodem «przy okazji załatwiania jakiejś innej sprawy; jednocześnie»