zalać

zalać
dk Xb, \zalaćleję, \zalaćlejesz, \zalaćlej, \zalaćlał, \zalaćlali a. \zalaćleli, \zalaćany - zalewać ndk I, \zalaćam, \zalaćasz, \zalaćają, \zalaćaj, \zalaćał, \zalaćany
1. «lejąc płyn pokryć nim coś całkowicie, pogrążyć w nim coś; o płynie, wodzie, rzece: wylawszy się, wypłynąwszy skądś pokryć, napełnić, zatopić coś»

Zalać owoce syropem.

Zalać ogórki słoną wodą.

Zalewać ranę jodyną.

Woda zalała piwnicę.

Wezbrana rzeka zalała dolinę.

∆ Zalać ogień, pożar «lejąc wodę, ugasić ogień»
posp. Zalać pałkę, pałę «upić się»
◊ Zalewać robaka «pić, żeby zapomnieć o kłopotach, zmartwieniach itp.»
przen.

Tłumy zalały plac.

2. «zamoczyć coś częściowo, zaplamić coś płynem; o płynie: spłynąć obficie po czymś, po kimś, zmoczyć, zaplamić coś»

Zalać stół, zeszyt atramentem.

Zalać obrus sosem, winem.

Twarz zalana łzami.

Szyby zalane farbą.

◊ Ból, gorycz, smutek, radość, fala wspomnień itp. zalewa kogoś, zalewa komuś serce «ktoś jest bardzo smutny, bardzo cierpi, bardzo się cieszy itp.»
posp. Krew kogoś zalewa «ktoś bardzo się złości, odczuwa gwałtowne oburzenie»
◊ Niech cię nagła krew zaleje, żeby cię nagła krew zalała «rodzaj przekleństwa»
3. «nalać w otwór, w szparę czegoś krzepliwego; zalepić, uszczelnić, pokryć coś czymś krzepliwym»

Zalać zbrojenie betonem.

Zalać szpary smołą.

pot. Zalać komuś sadła za skórę «dokuczyć komuś dotkliwie»
4. zwykle ndk, posp. «mówić, opowiadać bzdury, rzeczy zmyślone; bujać, blagować, kłamać»

Mówił prawdę, nie umiał zalewać.

◊ Zalewać głodne kawałki «opowiadać nieprawdopodobne brednie»
zalać się - zalewać się
1. «wylać sobie jakiś płyn na ubranie; oblać się, polać się czymś»

Zalać się wodą, zupą.

◊ Zalać się łzami «wybuchnąć płaczem, rozpłakać się»
2. posp. «upić się; w ndk także: pić dużo jakiegoś płynu»

Zalać się z rozpaczy.

Zalewać się na umór.

Zalewać się kawą, herbatą, piwem, wódką.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • zalać — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}zalewać{{/stl 7}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}niech {{/stl 7}}{{stl 8}}{kogoś, coś} {{/stl 8}}{{stl 7}}(nagła) krew zaleje; żeby {{/stl 7}}{{stl 8}}{kogoś, coś} {{/stl 8}}{{stl 7}}(nagła) krew… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zálac — m 〈G lca, N mn lci, G zȃlācā〉 1. {{001f}}rij. neob. zao čovjek; zlica 2. {{001f}}crni prišt (antrax), bedrenica …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • žálac — m 〈G lca, N mn lci, G žȃlācā〉 1. {{001f}}term. organ u obliku igličaste cjevčice nekih kukaca, iz kojega se pri ubodu izlijeva tekućina; žalica, žaoka 2. {{001f}}vršak jezika zmije 3. {{001f}}pren. pakosna opaska, zajedljiva riječ; invektiva …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • žalac — žálac m <G lca, N mn lci, G žȃlācā> DEFINICIJA 1. term. organ u obliku igličaste cjevčice nekih kukaca, iz kojega se pri ubodu izlijeva tekućina; žalica, žaoka 2. vršak jezika zmije 3. pren. pakosna opaska, zajedljiva riječ; invektiva,… …   Hrvatski jezični portal

  • zalac — zálac m <G lca, N mn lci, G zȃlācā> DEFINICIJA 1. rij. neob. zao čovjek; zlica 2. crni prišt (antrax) ETIMOLOGIJA vidi zao …   Hrvatski jezični portal

  • zalać — posp. Zalać pałę, pałkę «upić się»: Nikomu nie wydawało się mało prawdopodobne, żeby wierzący mahometanin zalewał pałę i gustował w trunkach. J. Krzysztoń, Wielbłąd. (Nagła, zła, jasna) krew kogoś zalewa zob. krew 27. Zalać komuś sadła za skórę… …   Słownik frazeologiczny

  • zalać się — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}zalewać się {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zalać się [upić się i syn.] w trupa — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} upić się aż do utraty przytomności : {{/stl 7}}{{stl 10}}Facet zalał się (upił się, urżnął się) w trupa i teraz leży na trawniku. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zaląc się — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}zalęgać się {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zalać się — posp. Zalać się w drobny mak, w pestkę, w sztok, w trupa itp. «upić się do nieprzytomności»: Zajrzał na chwilę do środka, korciło go, żeby wejść, wypić parę kieliszków, może nawet zalać się w trupa i zapomnieć o wszystkim. J. Płoński, M. Rybiński …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”