zapomnieć

dk VIIa, \zapomniećnę, \zapomniećnisz, \zapomniećnij, \zapomniećniał, \zapomniećnieli, \zapomniećniany - zapominać ndk I, \zapomniećam, \zapomniećasz, \zapomniećają, \zapomniećaj, \zapomniećał, \zapomniećany

1. «nie zachować w pamięci, przestać pamiętać o kimś, o czymś»

Zapomniała, po co przyszła.

Nie zapomniał o profesorze (profesora).

Zapomniał o przestrogach matki (przestróg matki).

Nie zapomnieć do (samej) śmierci.

Nigdy nie zapomnieć.

◊ Nigdy nie zapomnieć komuś pomocy, dobroci, krzywdy, obrazy itp. «pozostać na zawsze wdzięcznym komuś za pomoc, dobroć itp.; zachować w pamięci urazę, żal do kogoś, nie przebaczyć»

◊ Zapomnieć na śmierć «kompletnie, zupełnie zapomnieć»

◊ Zapomnieć o wszystkim, o (całym) świecie, o bożym świecie «nie interesować się niczym poza jedną osobą lub jednym przedmiotem»

□ Zapomniał wół, jak cielęciem był.

2. «zostawić coś, nie wziąć przez nieuwagę; nie zrobić czegoś przez roztargnienie»

Zapomnieć chusteczki do nosa, książki, parasola.

Zapomnieć napisać list, kupić bilety.

3. «stracić po pewnym czasie jakąś umiejętność, przestać coś umieć»

Zapomniał mówić po francusku.

Zapomniał gry na fortepianie.

Zapomniała, jak się robi na drutach.

◊ pot. Zapomnieć języka (w gębie, w ustach) «zamilknąć nie mogąc wymówić ani słowa (z powodu zmieszania, strachu, zaskoczenia, podziwu, tremy); nie wiedzieć co powiedzieć»

4. «przestać troszczyć się o kogoś, o coś, zaniedbać kogoś, coś»

Zapomnieć o bliskich.

Zapomnieć o swoich obowiązkach.

zapomnieć się - zapominać się «stracić panowanie nad sobą, unieść się, wykroczyć poza granice odpowiedniego zachowania się»

Zapomnieć się w gniewie, w złości.

◊ Zapominasz się! Pan (pani) się zapomina! Proszę się nie zapominać! «zwrot skierowany do kogoś w celu skarcenia go za niewłaściwe zachowanie (słowa, gesty)»