- zielony
- \zielonyleni a. \zielonyloni, \zielonyleńszy1. «będący koloru czwartego pasma widma (między żółtym a błękitnym), mający barwę świeżej trawy, szmaragdu»
Zielony kolor, ołówek, materiał.
Zielona suknia.
Zielony barwnik.
Ręce zielone od farby.
Zielony jak trawa.
∆ Herbata zielona «odmiana herbaty, której napar ma lekki żółtozielony kolor»∆ Zielony liść (listek) «rysunek zielonego liścia klonu, naklejony zwykle na tylnej szybie samochodu, oznaczający, że samochód prowadzi początkujący kierowca»∆ Tereny zielone «tereny pokryte drzewami, krzewami, trawą, zwłaszcza nie zabudowane obszary miasta pokryte roślinnością (np. parki, zieleńce, ogrody działkowe), służące ludności miast jako miejsca wypoczynku»∆ Zielony rynek «rynek, handel warzywno-owocowy»∆ Zielony stolik «stolik do gry w karty mający blat obity, nakryty zielonym suknem»przen. «gra w karty»∆ Zielone Świątki, rzad. Zielone Święta «święto chrześcijańskie obchodzone pięćdziesiątego dnia po Wielkanocy»∆ bot. Rośliny zielone «rośliny mające zdolność asymilacji dwutlenku węgla»∆ roln. Karma, pasza zielona «zachowane w świeżym stanie trawy i inne rośliny, kłącza, korzenie, bulwy przeznaczone na paszę dla inwentarza gospodarskiego; zielonka»∆ Mieszanka zielona «mieszanka pasz, składająca się z różnych polnych i łąkowych roślin pastewnych, podawana w świeżym stanie zwierzętom gospodarskim»∆ Nawozy zielone «rośliny, zwykle motylkowe (np. łubin, seradela), uprawiane na przyoranie, wprowadzane do gleby jako nawóz organiczny»∆ Użytki zielone «łąki i pastwiska»◊ Zielone światło (dla kogoś lub czegoś); zapalić komuś albo dla kogoś, dla czegoś zielone światło «wolna droga, pierwszeństwo, udogodnienia dla realizacji czegoś; dać komuś zezwolenie na coś, otworzyć przed kimś, przed czymś możliwości rozwoju»◊ pot. Przejść, przedostać się, uciec itp. przez zieloną granicę «przejść granicę nielegalnie, bez zezwolenia władz»◊ Iść, pójść na zieloną trawkę; posłać kogoś na zieloną trawkę «tracić, stracić pracę, podstawę bytu; pozbawić kogoś pracy, zwolnić kogoś z pracy»2. «o człowieku, o cerze, o twarzy ludzkiej: blady, szary z odcieniem zielonkawym, ziemistym, chorobliwie blady»Zielona cera, twarz.
Był zielony z zimna, ze strachu.
3. «o roślinach, owocach: taki, który nie osiągnął dojrzałości, będący w stadium poprzedzającym dojrzałość (często mający kolor zielony); niedojrzały»Zielone zboże.
Owoce (jabłka, gruszki) były jeszcze zielone.
Zielone orzechy włoskie.
◊ pot. Nie mieć o czymś zielonego pojęcia «nie mieć żadnych wiadomości w jakimś zakresie, zupełnie nie orientować się w czymś, nic nie wiedzieć o czymś»przen. «młody, niedoświadczony»Jesteś jeszcze bardzo zielony.
zielone blmw użyciu rzecz., pot. «zielone gałązki (zwykle asparagusa) lub ozdobne trawki używane do przystrajania wiązanek ciętych kwiatów»Przybrać goździki, róże zielonym.
∆ Gra w zielone «gra młodzieżowa polegająca na tym, że współgrający obowiązani są mieć stale przy sobie świeże zielone listki»
Słownik języka polskiego . 2013.
