zimno

I

n III, Ms. \zimnonie; lm M. \zimnona

1. «niska temperatura powietrza; pogoda charakteryzująca się niską temperaturą; chłód, ziąb»

Dojmujące, dokuczliwe, dotkliwe, lodowate, przejmujące, przenikliwe, przykre zimno.

Nocne, poranne, polarne zimno.

Dreszcz, uczucie zimna.

Fala, podmuch, powiew zimna.

Być czerwonym, sinym, skulonym, zdrętwiałym z zimna.

Drżeć, kostnieć, kulić się z zimna.

Wieje zimno a. wieje skądś zimnem.

Zimno ciągnie, idzie od okna, spod podłogi, przez szpary, ze dworu.

2. tylko w lm, rzad. «okres chłodu, zimna»

Jesienne zimna.

II

\zimnoniej

przysłów. od zimny

Bardzo, niemożliwie, potwornie, strasznie zimno.

Zimno nie do wytrzymania.

Zimno jak w lodowni.

Jest, robi się zimno.

Zimno w domu, na dworze.

Zimno komuś w nogi, w ręce.

Najzimniej było w styczniu.

∆ Na zimno «w stanie zimnym»

∆ Zimno, zimno… a) «w zabawach dziecięcych słowa wypowiadane przez uczestników przy oddalaniu się osoby poszukującej od ukrytego przedmiotu» b) «słowa wypowiadane w sytuacji, gdy chce się poinformować kogoś jak odległe jest rozwiązanie jakiejś zagadki, jakiegoś zagadnienia»

◊ (Aż) zimno się komuś robi (z jakiegoś powodu, na myśl o czymś) «ktoś doznaje uczucia lęku, przerażenia, strachu (z jakiegoś powodu, na myśl o czymś)»

◊ Obliczać, planować, rozpatrywać itp. coś na zimno «obliczać, planować coś nie powodując się uczuciem, beznamiętnie, trzeźwo»

◊ pot. Gdzieś jest zimno jak w psiarni «gdzieś jest bardzo zimno»

przen. «obojętnie lub niechętnie w stosunku do kogoś, czegoś»

Patrzeć, spojrzeć na kogoś zimno.

Przyjąć, witać, traktować kogoś zimno.

Pożegnać się z kimś zimno.