- złoto
- In III, Ms. złocie, blm1. «(Au) pierwiastek chemiczny z podgrupy miedziowców, liczba atomowa 79; metal szlachetny o barwie żółtej, miękki, kowalny, ciągliwy, odporny na działanie tlenu, powietrza, kwasów; w przyrodzie występuje rzadko, najczęściej w stanie rodzimym, używany w postaci stopów do wyrobu biżuterii, przedmiotów ozdobnych, monet itp.; jest podstawą walut wielu państw»
Czyste, szczere, prawdziwe złoto.
Złoto rodzime, samorodne.
Ciężkie, lite złoto.
Złoto biżuteryjne, dentystyczne, mennicze.
Złoto w sztabach.
Złoto pierwszej, drugiej, trzeciej próby.
Cena złota.
Stop złota.
Grudka, bryła złota.
Barwa, połysk złota.
Kolor starego złota.
Poszukiwacze złota.
Złoża złota.
Broszka, puchar ze złota.
Wydobywać złoto.
∆ Złoto amerykańskie → kupror∆ Złoto dukatowe, przestarz. obrączkowe «złoto czyste, bez domieszek»∆ Sztuczne złoto → tombak∆ Parytet złota «stosunek wartości pieniądza do jednostki złota (kilograma, uncji), stanowiący podstawę, wokół której kształtuje się kurs danej waluty w stosunku do innych walut»◊ Czarne złoto «węgiel kamienny»◊ Gorączka złota a) «pęd do poszukiwania pokładów złota» b) «gorączkowa pogoń za zyskiem, pęd do wzbogacenia się»◊ Kopalnia złota, żyła złota «źródło wielkich dochodów»◊ Ktoś, coś (jest) jak złoto, szczere złoto «o kimś lub o czymś dużej wartości, udanym, doskonałym»◊ Złoto nie człowiek «o człowieku odznaczającym się dodatnimi cechami charakteru, serdecznością, uczynnością»◊ Ktoś, coś (jest) na wagę złota «ktoś bardzo poszukiwany, bardzo ceniony, coś rzadkie, mające wielką wartość, bardzo kosztowne»□ Mowa jest srebrem, a milczenie złotem.□ Nie wszystko złoto, co się świeci.przen.Złoto jesieni.
Złoto czyichś włosów.
2. «wyrób, przedmiot z tego metalu; złote ozdoby, złocenia; złote nici»Płaszcz królewski haftowany złotem.
Złoto błyszczy na palcach, na szyi.
◊ Coś kapie od złota, kapie złotem «coś jest przeładowane złoceniami, złotymi ozdobami»3. przestarz. «złote pieniądze, monety»Trzos złota.
Sztuka złota.
Kiesa, sakiewka wypchane złotem.
Pół miliona w złocie.
◊ Sypać złotem; rzucać, rozrzucać złoto (garściami) «wydawać dużo pieniędzy, nie liczyć się z wydatkami, szafować dużymi sumami pieniędzy»◊ przestarz. Mieć nabite kieszenie złotem «mieć dużo pieniędzy, być bardzo bogatym»◊ Zgarniać złoto «robić pieniądze, majątek; mieć duże zyski z czegoś»IIprzysłów. od złoty w zn. 2Słońce świeci złoto.
Morze mieni się złoto, zielono.
Słownik języka polskiego . 2013.
