związek

m III, D. \związekzku, N. \związekzkiem; lm M. \związekzki

1. «stosunek rzeczy, zjawisk itp. łączących się ze sobą, wpływających, oddziałujących na siebie; łączność, powiązanie, spójność, zależność»

Związek między zjawiskami.

Ścisły, luźny związek teorii z praktyką.

Być, pozostawać w związku z czymś (z kimś).

Szukać związku między poszczególnymi faktami.

Pytanie mające związek z tematem.

∆ filoz. Związek przyczynowy «związek zachodzący między przyczyną a skutkiem»

∆ jęz. Związek frazeologiczny «ustabilizowany w danym języku związek wyrazowy, którego znaczenie nie jest sumą znaczeń jego składników»

∆ Związek rządu «związek wyrazów polegający na tym, że wyraz określający musi być w takim przypadku (z przyimkiem lub bez przyimka), jakiego wymaga wyraz określany»

∆ Związek zgody «związek między wyrazami, w którym wyraz określany zgadza się z określającym co do rodzaju, liczby przypadka lub osoby»

◊ W związku z czymś «z powodu czegoś, na skutek czegoś»

2. «zespół ludzi, instytucji, państw itp. zorganizowanych, działających wspólnie, mających wspólne cele; zrzeszenie, organizacja»

Związek pracowniczy, sportowy, międzynarodowy.

Związek artystów, twórców.

Związek spółdzielni rolniczych.

Średniowieczny związek miast.

Utworzyć, rozwiązać związek.

Być członkiem związku.

Należeć do związku.

Wstąpić, zapisać się do związku.

∆ Związek zawodowy «organizacja zrzeszająca pracowników w celu reprezentowania i obrony ich wspólnych interesów ekonomicznych i społecznych»

3. częściej w lm «to, co łączy ludzi: znajomość, pokrewieństwo, przyjaźń, miłość itp.; stan ludzi będących względem siebie w stosunku przyjaźni, pokrewieństwa itp., koligacje»

Związki kulturalne, koleżeńskie, rodzinne.

Związek duchowy.

Związki pokrewieństwa, powinowactwa.

Związki krwi, przyjaźni, braterstwa.

4. «połączenie się mężczyzny i kobiety w celu założenia rodziny; małżeństwo; także: współżycie seksualne mężczyzny z kobietą»

Związek ślubny, nieślubny.

Zawrzeć związek małżeński.

Wstąpić w związki małżeńskie.

5. «kontakt, powiązanie, łączność z kimś, z czymś»

Związek człowieka z przyrodą, ze środowiskiem.

Zerwać związki ze światem.

Nawiązać związek z jakąś organizacją.

6. chem. «jednorodna substancja czysta o stałym składzie i stałych właściwościach, zbudowana z dwu lub więcej rodzajów atomów, powstająca w wyniku reakcji chemicznej»

∆ Związek nieorganiczny «związek chemiczny nie zawierający węgla lub będący prostym związkiem węgla, podobnym pod względem budowy i właściwości do związków innych pierwiastków»

∆ Związek organiczny «związek występujący w świecie roślinnym i zwierzęcym (odgrywający istotną rolę we wszystkich procesach życiowych) lub otrzymywany syntetycznie, zawierający obok węgla i wodoru głównie następujące pierwiastki: tlen, azot, siarkę, fosfor, chlorowce»

7. wojsk. «organizacyjne połączenie jednostek różnych rodzajów wojsk; jednostka wojskowa o ustalonej strukturze, samodzielna pod względem gospodarczym i administracyjnym»

Związek taktyczny.

8. daw. «sens, logika»

dziś żywe we fraz. Mówić, gadać, pleść itp. bez związku; słowa bez związku «mówić, gadać, pleść itp. bez sensu, w sposób pozbawiony logiki; słowa nie tworzące sensownej, zrozumiałej wypowiedzi»