cień

cień
m I, D. cienia; lm M. cienie, D. cieni (cieniów)
1. «ciemne odbicie oświetlonego przedmiotu padające na stronę odwróconą od źródła światła»

Krótki, długi cień.

Cień drzewa, wieży, domu.

Drzewa dawały dużo cienia.

Cień pada na coś, kładzie się, ściele się na czymś.

∆ Chińskie cienie; teatr cieni «jeden z rodzajów klasycznego teatru chińskiego; sylwetki rzucane na podświetlony ekran przez figurki poruszane za ekranem»
◊ Cień cienia «najmniejszy ślad, odrobina czegoś»
◊ Bać się, lękać się własnego cienia «być bardzo lękliwym, podejrzliwym, nadmiernie ostrożnym»
◊ Być czyimś cieniem «być czyimś nieodstępnym towarzyszem»
◊ Chodzić za kimś jak cień «towarzyszyć komuś wszędzie, nie odstępować kogoś»
◊ Coś rzuca cień na kogoś «na kogoś pada podejrzenie; coś podaje w wątpliwość czyjeś dobre imię»
◊ Z kogoś, z czyjegoś zdrowia, czyjejś urody itp. pozostał tylko cień «ktoś się bardzo zmienił, zbrzydł, wychudł, zmizerniał itp.»
przen. «odrobina, źdźbło, okruch; ślad, resztka czegoś»

Cień uśmiechu.

Cień wątpliwości, niepokoju.

Nie ma w tym cienia prawdy.

2. «obszar zasłonięty (całkowicie lub częściowo) jakąś przeszkodą od źródła światła, zwłaszcza od promieni słonecznych; miejsce zacienione, dające ochłodę; chłód»

Usiąść w cieniu.

Schronić się w cień przed słońcem.

Spacerować w cieniu ogrodu.

Było 30 stopni ciepła w cieniu.

◊ Być, pozostawać, trzymać się w cieniu, usuwać się w cień «pozostawać na uboczu, na dalszym planie; nie ujawniać swej działalności; pozostawać nie dostrzeżonym»
◊ Usuwać kogoś, coś w cień «usuwać, spychać na dalszy plan, na podrzędne stanowisko; wyznaczać komuś, czemuś drugorzędną rolę»
przen. «ciemność, mrok»

Cień nocy, wieczoru.

3. «ciemna plama, ciemne miejsce (np. na obrazie, fotografii), kontrastujące z miejscami jasnymi»

Gra świateł i cieni na rysunku.

Malarz umiejętnie operował cieniem.

∆ Cienie pod oczami «słabe, delikatne sińce, ciemniejsze miejsca na skórze pod oczami»
∆ Cienie do powiek «kolorowe szminki, pomadki, pudry do malowania powiek»
◊ Blaski i cienie czegoś «dobre i złe strony czegoś»
4. «niewyraźny zarys, kształt jakiejś postaci, jakiegoś przedmiotu; sylwetka»

W oknie majaczył cień mężczyzny.

W strugach deszczu rysował się cień budynku.

Dwa cienie przemknęły przez drogę.

5. «duch zmarłego; zjawa, widmo, upiór»

Przysięgać na cienie przodków.

∆ Kraina cieni «w mitologii starożytnej: miejsce przebywania dusz ludzi zmarłych; Pola Elizejskie»
∆ Cienie elizejskie «dusze zmarłych błąkające się po Polach Elizejskich»
◊ Wyglądać jak cień «być bardzo chudym, wychudzonym, mizernym»
6. łow. «wypchany okaz zwierzęcia (zwykle cietrzewia, kaczki, królika) lub jego manekin, używany do przywabiania zwierzyny w czasie polowania; bałwan»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • cień — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż III, D. cienia; lm D. cieni || cieniów {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ciemne odbicie nieprzezroczystego obiektu oświetlonego z jednej strony, utworzone przez padające promienie… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • cien — cien, a cien por hora expr. muy de prisa. ❙ «Su cerebro trabaja a cien por hora...» Andreu Martín, Por amor al arte. 2. cien por cien expr. completamente, por completo. ❙ «No es fiable al cien por cien.» Juan Madrid, Flores, el gitano. 2. número… …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • cien — adjetivo,pronombre numeral cardinal,sustantivo masculino 1. (apócope de ciento, que se emplea delante de un sustantivo o de un numeral) Cantidad que representa la cifra 100: cien mujeres, cien mil pe setas. Asistieron alrededor de cien personas.… …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • cien — (Apóc.). 1. adj. ciento. Cien doblones. [m6]Cien años. 2. ponder. Expresa una cantidad indeterminada. Te lo he dicho cien veces. cien por cien. loc. adv. En su totalidad, del principio al fin. a cien. loc …   Diccionario de la lengua española

  • Cien — (Барселона,Испания) Категория отеля: Адрес: Consell de Cent, 278, Эшампле, 08007 Барселона, Ис …   Каталог отелей

  • cien — → ciento …   Diccionario panhispánico de dudas

  • cien — cien, ciens, cient obs. ff. scion …   Useful english dictionary

  • Cien — (Apócope de ciento < lat. centum.) ► adjetivo numeral 1 Que resulta de la multiplicación de diez por diez: ■ cien artículos a precio especial. 2 Que ocupa el lugar correspondiente a este número en una serie: ■ los cojinetes sesenta y dos y… …   Enciclopedia Universal

  • cień — 1. Ani cienia czegoś «zupełnie nic, wcale»: (...) nie mogła wydobyć ze siebie ani cienia uśmiechu (...). S. Żeromski, Wiatr. 2. Bać się, lękać się własnego cienia «być bardzo lękliwym, podejrzliwym, nadmiernie ostrożnym»: Człowiek nie będzie… …   Słownik frazeologiczny

  • cien — {{#}}{{LM C08648}}{{〓}} {{[}}cien{{]}} ‹cien› {{《}}▍ numer.{{》}} {{<}}1{{>}} Número 100: • Diez por diez son cien. Aún no sabemos cuántos vendrán a la boda, pero hemos encargado cena para cien.{{○}} {{《}}▍ s.m.{{》}} {{<}}2{{>}} Signo que… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”