- dłoń
- ż V, DCMs. dłoni; lm M. dłonie, D. dłoni, N. dłoniami a. -mi1. «wewnętrzna strona ręki od napięstka do nasady palców»
Stwardniała skóra dłoni.
Bąble na dłoni.
Dłonie puchły od oklasków.
Trzymać, ukryć coś w dłoni.
◊ Czytać, wróżyć itp. z dłoni «przepowiadać przyszłość na podstawie układu linii papilarnych»◊ Mieć serce na dłoni «być uczynnym, otwartym, szczerym, serdecznym»◊ Dłoń kogoś świerzbi, swędzi a) «ktoś czuje chęć do bicia» b) «ktoś spodziewa się pieniędzy»◊ Prędzej włosy na dłoni wyrosną, niż coś się stanie «o czymś niemożliwym do zrealizowania, o czym, co nigdy nie dojdzie do skutku»◊ (Jasno) jak na dłoni «wyraźnie, w sposób widoczny, oczywisty»2. «część górnej kończyny ludzkiej od napięstka po końce palców; ręka»Delikatna, krzepka, spracowana, zgrabiała, żylasta, stygnąca dłoń.
Ucałować czyjąś dłoń.
Uścisnąć sobie dłonie.
Wsunąć co w dłoń.
Wyciągnąć, zacisnąć, załamać, złożyć dłonie.
◊ Bratnia, przyjazna, życzliwa dłoń «czyjaś pomoc, życzliwość, serdeczność»◊ Rozdawać, rzucać itp. hojną, pełną, całą, otwartą dłonią «rozdawać hojnie, szczodrze, bez ograniczeń, bez umiaru»◊ Podać (podawać) komuś, wyciągnąć (wyciągać) do kogoś dłoń a) «pomóc komuś, wesprzeć kogoś» b) «porozumieć się, zgodzić się z kimś»◊ Ująć, uchwycić coś w swoje dłonie «wziąć coś na siebie, pokierować czymś»◊ Kalać, plamić czymś dłonie «popełniać czyn nieetyczny»
Słownik języka polskiego . 2013.