dusić

ndk VIa, duszę, dusisz, duś, dusił, duszony

1. «chwytać, cisnąć za gardło, przemocą zatykać nos i usta uniemożliwiając oddychanie»

Morderca dusił swe ofiary.

Wilk dusi owce.

Lis dusi kury.

2. «utrudniać, tamować oddech; podrażniać drogi oddechowe»

Dym, kaszel dusi.

Łzy duszą.

∆ Gazy duszące «gazy bojowe wywołujące obrzęk płuc»

3. «cisnąć, gnieść, przyciskać, wyciskać»

Dusił czapkę pod pachą.

◊ Dusić kogo w uściskach «mocno ściskać, obejmować»

◊ Dusić pieniądze, kapitały, złoto, grosze «chować pieniądze, nie ruszać kapitału; nie wydawać, skąpić, żałować na wydatki»

◊ Dusić w sobie, w piersiach, w sercu żal, łkanie, łzy, śmiech, uczucie «tłumić, głuszyć, powściągać, ukrywać żal, łkanie, łzy, śmiech, uczucie»

przen. «wymuszać coś od kogo; uciskać, zmuszać do płacenia»

Dusić kogoś, aby wypłacił zaliczkę.

Dusić podatkami.

4. «gotować (mięso, jarzyny itp.) na wolnym ogniu pod przykryciem w niewielkiej ilości wody albo w tłuszczu»

dusić się

1. «odczuwać trudności w oddychaniu, nie móc swobodnie oddychać»

Chory zaczynał się dusić.

Dusić się dymem, łzami.

Dusić się od dymu, od łez.

◊ Dusić się ze śmiechu, od śmiechu «usiłować stłumić gwałtowny wybuch śmiechu»

przen. «czuć się przytłoczonym czymś, mieć złe samopoczucie»

Dusić się w przygnębiającej atmosferze.

2. «dusić jeden drugiego, dusić się wzajemnie»

3. «o potrawach: być duszonym»

Zrazy dusiły się w rondlu.