dzielić

dzielić
ndk VIa, \dzielićlę, \dzielićlisz, dziel, \dzielićlił, \dzielićony
1. «wyodrębniać z większej całości jakąś część, rozkładać jakąś całość na części, grupy, dokonywać podziału, klasyfikować»

Dzielić bochen chleba na kromki.

Historycy literatury dzielą ją na okresy, podokresy i doby.

◊ Dzielić włos na czworo (na cztery części, na części) «analizować coś z pedantyczną, drobiazgową dokładnością»
2. «rozdawać coś między pewną liczbę osób; rozbierać między siebie; rozdzielać»

Dzielili ziemię sprawiedliwie między wszystkich.

Dzieliła cukierki po dwa na każdego.

◊ Dzielić czas, godziny, życie itp. między coś «zajmować się równolegle kilkoma rzeczami»
◊ Dzielić skórę na niedźwiedziu «snuć plany, przewidując najbardziej korzystną wersję rozwoju wypadków»
3. «stanowić przedział, przeszkodę, granicę między dwoma (a. więcej) przedmiotami, ludźmi, przestrzeniami; rozgraniczać, rozłączać»

Ściana dzieląca pokój na dwie części.

Dzieliły ich oceany.

Od świąt dzieli nas miesiąc.

przen. «utrudniać albo uniemożliwiać bliskie stosunki, zbliżenie między kimś, powodować różnice poglądów; różnić»

Dzieliły ich postawy życiowe.

4. «korzystać z czegoś wspólnie z kimś, współuczestniczyć w czymś, przeżywać coś wspólnie»

Dzieliła pokój z koleżanką.

Dzielić z kimś biedę, dolę i niedolę, trudy i niewygody.

5. «wyznaczać iloraz dwu liczb»

Dzielić dziesięć przez dwa.

dzielić się
1. «być dzielonym, podzielonym, złożonym z czegoś»

Dom dzielił się na część mieszkalną i gospodarczą.

Ludność dzieliła się na tubylców i przybyszów.

2. «dawać komuś część czegoś, dawać sobie wzajemnie część czegoś»

Dzielili się wszystkim: papierosami, chlebem.

Miał dobre serce, dzielił się z biednymi ostatnim groszem.

∆ Dzielić się jajkiem, opłatkiem «tradycyjnym zwyczajem brać kawałek jajka (w czasie Wielkiejnocy) lub opłatka (w czasie wigilii Bożego Narodzenia) składając sobie wzajemnie życzenia»
3. «komunikować sobie coś wzajemnie»

Dzielił się z obecnymi wspomnieniami z urlopu.

Dzieliły się głośnymi uwagami na temat sąsiadki.

4. «o liczbie, wielkości: być całkowitą wielokrotnością jakiejś liczby»

Dziesięć dzieli się przez siebie, przez pięć i przez dwa.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • dzielić — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, dzielićlę, dzielićli, dzielićlony {{/stl 8}}– podzielić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ciąć jakiś przedmiot na części, łamać na kawałki; porcjować …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • dzielić — 1. Dzielić skórę na niedźwiedziu «robić przedwczesne plany, przewidując najbardziej korzystną wersję rozwoju wypadków»: (...) czy da się sfinansować z prywatyzacji wszystkie wymienione tu zobowiązania państwa? Czy nie jest to przypadkiem… …   Słownik frazeologiczny

  • dzielić się — I – podzielić się {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} dawać komuś lub ofiarowywać sobie wzajemnie jakąś część, porcję, kawałek czegoś; częstować czymś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dzielił się z bratem wszystkim, co zebrał… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • dzielić się – podzielić się — {{/stl 13}}{{stl 8}}{z kimś} {{/stl 8}}ostatnim kawałkiem chleba [ostatnim kęsem] {{/stl 13}}{{stl 7}} dzielić się z kimś resztą tego, co się ma; być ofiarnym, solidarnym w nieszczęściu : {{/stl 7}}{{stl 10}}To dobrzy ludzie, oni by się ostatnim… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • dzielić [rozdzielać, rozszczepiać] włos na czworo — {{/stl 13}}{{stl 7}} wgłębiać się przesadnie w jakąś sprawę, zagadnienienie, niepotrzebnie roztrząsać coś w sposób bardzo szczegółowy, drobiazgowy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ktoś dzieli (rozdziela, rozszczepia) w swojej pracy włos na czworo, zamiast… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • dzielić skórę na niedźwiedziu — {{/stl 13}}{{stl 7}} rozdysponować coś, czego się jeszcze nie ma, przedwcześnie robić plany lub cieszyć się z niepewnych jeszcze korzyści : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kupię sobie wspaniały samochód, jak wygram na loterii. – Dzielisz skórę na… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • czworo — Dzielić, rozszczepiać włos na czworo zob. włos 3 …   Słownik frazeologiczny

  • przepoławiać — ndk I, przepoławiaćam, przepoławiaćasz, przepoławiaćają, przepoławiaćaj, przepoławiaćał, przepoławiaćany przepołowić dk VIa, przepoławiaćwię, przepoławiaćwisz, przepoławiaćłów, przepoławiaćwił, przepoławiaćwiony «dzielić na połowy, dzielić na… …   Słownik języka polskiego

  • kawałek — m III, D. kawałekłka, N. kawałekłkiem; lm M. kawałekłki 1. «niewielka część jakiejś całości; odcinek, fragment, urywek czegoś» Kawałek chleba, mydła, papieru, tortu. Nauczyć się kawałek wiersza. Przepisać kawałek tekstu. Brać kawałek czegoś, dać… …   Słownik języka polskiego

  • rozdrabniać — ndk I, rozdrabniaćam, rozdrabniaćasz, rozdrabniaćają, rozdrabniaćaj, rozdrabniaćał, rozdrabniaćany rozdrobnić dk VIa, rozdrabniaćnię, rozdrabniaćnisz, rozdrabniaćnij, rozdrabniaćnił, rozdrabniaćniony «dzielić coś na drobne części; kruszyć, drobić …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”