- gardło
- n III, Ms. \gardłodle; lm D. \gardłodeł1. «wspólny odcinek przewodu pokarmowego i oddechowego między przełykiem a jamą ustną, znajdujący się w przedniej części szyi; także przednia część szyi; gardziel»
Ból, zapalenie gardła.
Chorować na gardło.
Płukać gardło.
Dusić kogoś za gardło.
Skoczyć komuś do gardła.
◊ Wąskie gardło «odcinek pracy, dział produkcji hamujący tempo pracy całego zakładu, dziedziny produkcji»◊ Wołać, krzyczeć, śmiać się itp. na całe gardło «wołać, krzyczeć, śmiać się itp. bardzo głośno»◊ Zdzierać gardło «mówić, krzyczeć, śpiewać dużo i głośno, wysilać się przy mówieniu, krzyku, śpiewie»◊ Coś (np. głos, słowa, pożywienie itp.) więźnie komuś w gardle, nie chce przejść przez gardło a) «ktoś nie może wydobyć głosu, wypowiedzieć słowa (ze wzruszenia, strachu itp.)» b) «coś komuś nie smakuje»◊ Strach, wzruszenie itp. ściska, chwyta za gardło, dławi, dusi w gardle «ktoś doznaje uczucia dławienia, bólu w gardle przy silnych przeżyciach psychicznych»◊ pot. Przepłukać gardło «napić się jakiegoś trunku, popić sobie»◊ Coś (jest) jak psu z gardła wyciągnięte, wyjęte «coś jest bardzo zmięte, pogniecione»◊ Coś komuś wychodzi, wyłazi gardłem «coś komuś zbrzydło, ma się czegoś dość»◊ Stanąć komuś kością w gardle «dać się komuś we znaki, uprzykrzyć się, mocno dokuczyć»◊ Wtłoczyć, wepchnąć itp. komuś słowa do gardła «siłą zmusić do milczenia; uderzeniem, policzkiem odpowiedzieć na czyjeś obelżywe słowa albo kłamstwo»◊ Wydrzeć, wyciągnąć coś komuś z gardła «siłą coś od kogoś wydobyć»◊ Mieć nóż na gardle «być w sytuacji bardzo ciężkiej, bez wyjścia; być do czego przymuszonym okolicznościami»□ Popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by zjadło.przen. «wąskie przejście, przesmyk, ujście, wylot czegoś»Gardło cieśniny, wąwozu, zatoki.
2. przestarz. «życie albo utrata życia przez skazanie na ścięcie lub powieszenie»tylko w zwrotach: Dać gardło. Karać gardłem. Przypłacić gardłem. Idzie o gardło.
Słownik języka polskiego . 2013.
