- oblać
- dk Xb, \oblaćleję, \oblaćlejesz, \oblaćlej, \oblaćlał, \oblaćlali a. \oblaćleli, \oblaćlany - oblewać ndk I, \oblaćam, \oblaćasz, \oblaćają, \oblaćaj, \oblaćał, \oblaćany1. «polać czymś po wierzchu, ze wszystkich stron pokryć płynem»
Oblać kartofle sosem.
Oblać sałatkę majonezem.
Oblać kogoś wodą.
◊ Oblał kogoś pot, oblała kogoś krew «ktoś się spocił, zbroczył się krwią»◊ Oblać łzami kogoś, coś «zapłakać nad kimś, nad czymś»◊ Oblać kogoś zimną wodą «ostudzić czyjś zapał, rozwiać czyjeś nadzieje, złudzenia»◊ uczn. Oblać egzamin, kolokwium itp. «nie zdać egzaminu, kolokwium itp.»2. «powlec, pokryć coś ze wszystkich stron jakąś masą, warstwą czegoś»Pierniki oblewane czekoladą.
przen. «ukazać się, wystąpić na czymś»Rumieniec oblał jej twarz.
3. «o wodzie (np. morzu, rzece, jeziorze): otaczać»Wyspę oblewa płytkie morze.
Osada oblana ze wszystkich stron wodami jeziora.
przen.a) «o świetle, blasku, mgle itp.: paść na kogoś, na coś ze wszystkich stron; ogarnąć»Światło księżyca oblewa ogród.
Blask lampy oblewa pokój.
b) «przeniknąć, przejąć»Oblewało go gorąco.
Dreszcz szczęścia oblał mu całe ciało.
Zadowolenie oblewało mu serce.
4. pot. «uczcić coś piciem alkoholu»Oblać nowe mieszkanie, awans.
oblać się - oblewać się1. «wylać coś na siebie»Oblać się zupą.
◊ Oblać się potem, krwią «spocić się obficie, zbroczyć się krwią»◊ Oblać się rumieńcem, pąsem, szkarłatem itp. «zaczerwienić się mocno; poczerwienieć, spąsowieć»2. «zmoczyć, oblać siebie nawzajem»3. uczn. «nie zdać egzaminu»
Słownik języka polskiego . 2013.