pchać

pchać
ndk I, pcham, pchasz, pchają, pchaj, pchał, pchany - pchnąć dk Va, pchnę, pchniesz, pchnij, pchnął, pchnęła, pchnęli, pchnięty, pchnąwszy
1. «posuwać coś, rzadziej kogoś przed sobą; napierając na coś przesuwać»

Pchać taczki, wózek.

Pchnąć drzwi.

Pchać sanki pod górę.

Pchnąć kolegę na przerwie.

Pchnąć kogoś w błoto, w kałużę.

◊ pot. Pchać biedę, przestarz. pchać taczkę (życia) «żyć w niedostatku i walczyć z nim, mieć stałe kłopoty, zmartwienia życiowe i jakoś sobie z nimi radzić»
◊ Pchnąć pracę, sprawę «wykonać znaczną część jakiejś pracy, posunąć sprawę naprzód»
□ Nie pchaj rzeki, sama płynie.przen. «usilnie kogoś skłaniać, namawiać, zmuszać do czegoś; o czymś: pociągać»

Pchać kogoś na złą drogę.

Pchać dziecko na studia.

Chciwość pchnęła kogoś do kradzieży.

Coś go pchało przed siebie.

Ostrożność pchnęła go do ucieczki.

2. tylko ndk «wkładać, układać coś gdzieś, wrzucać w nieładzie, byle jak; wpychać kogoś, coś siłą»

Pchać pierze do poduszki.

Pchać pieniądze do kieszeni.

Pchać wiele osób do jednego pokoju.

Pchać siano do worka.

◊ pot. Pchać nos w nie swoje sprawy, interesy itp. «wtrącać się do czegoś, wypytywać się natrętnie o coś»
◊ Pchać w siebie «dużo jeść, obżerać się»
□ Nie pchaj palca między drzwi.przen.

Pchać pieniądze w ogrodnictwo.

3. częściej dk, pot. «skierować, wysłać»

Pchnąć depeszę, list, wiadomość.

Pchnąć dziecko po zakupy.

4. → pchnąć
pchać się
1. «tłoczyć się, robić sobie siłą miejsce w tłumie, przedzierać się przez coś»

Pchać się do drzwi, do wyjścia.

Pchać się do autobusu, do tramwaju.

◊ pot. Pchać się drzwiami i oknami (i kominem) «napływać, przybywać, wdzierać się ze wszystkich stron»
◊ Coś samo pcha się komuś w ręce «coś przychodzi, nadarza się komuś bez żadnego wysiłku, bez inicjatywy z jego strony»
przen.

Wspomnienia, natrętne myśli pchały się komuś do głowy.

2. «usilnie dążyć do czegoś; ubiegać się, starać się o coś»

Pchać się do nauki.

Pchać się na wyższe stanowisko.

□ Jeśli nie potrafisz, nie pchaj się na afisz.przen.

Pchać się w górę.

3. pot. «posuwać się, iść dalej»

Pchać się coraz dalej.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • pchać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, pcham, pcha, pchają, pchany {{/stl 8}}– pchnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVa, pchnę, pchnie, pchnij, pchnął, pchnęli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} działając na coś siłą,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • pchać — biedę, przestarz. pchać taczkę (życia) «żyć w niedostatku i walczyć z nim, mieć ciągle kłopoty, zmartwienia życiowe, ale jakoś sobie z nimi radzić»: Jeden swoją biedę sam pcha, a drugi lata po prośbie. Polityka 22/1995. Pchać nos gdzieś, w nie… …   Słownik frazeologiczny

  • pchać się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} siłą przeciskać się przez stłoczoną grupę ludzi; wpychać się, przepychać się; też: tłoczyć się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pchać się przez zatłoczone drzwi. Pchać się do autobusu.… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • pchać się jak świnia do koryta — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} być nachalnym, natarczywym, dążyć do czegoś, nie przebierając w środkach; pchać się na siłę : {{/stl 7}}{{stl 10}}Gdzie tylko wywęszy jakąś korzyść, zaraz pcha się jak świnia do koryta. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • pchać się [cisnąć się, walić, włazić] drzwiami i oknami — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} przedostawać się gdzieś z wielką determinacją, szybko, w tłoku, licznie, gwałtownie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ludzie walili, cisnęli się drzwiami i oknami na koncert. Studenci pchali się drzwiami i oknami… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • pchać się — Coś komuś samo pcha się do rąk, do ręki, w ręce zob. ręka 4. Ktoś pcha się jak świnia do koryta zob. świnia 3. Pchać się drzwiami i oknami zob. drzwi 4. Pchać się komuś do łóżka zob. łóżko 2. Pchać się komuś w oczy, przed oczy zob. oko 19. Pchać… …   Słownik frazeologiczny

  • pchnąć — Pchać biedę, przestarz. pchać taczkę (życia) «żyć w niedostatku i walczyć z nim, mieć ciągle kłopoty, zmartwienia życiowe, ale jakoś sobie z nimi radzić»: Jeden swoją biedę sam pcha, a drugi lata po prośbie. Polityka 22/1995. Pchać nos gdzieś, w… …   Słownik frazeologiczny

  • oko — 1. Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało «zwrot podkreślający wyjątkowość i rzadkość czegoś»: (...) jeżeli zaufacie Ewangelii – zobaczycie rzeczy, których ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, a które Bóg przygotował dla tych, co Go… …   Słownik frazeologiczny

  • drzwi — blp, D. drzwi «ruchome zamknięcie otworu wejściowego do budynku lub jakiegoś wnętrza; sam ten otwór» Drzwi boczne, główne. Drzwi wejściowe, kuchenne. Drzwi do pokoju, do holu, do gabinetu. Drzwi od szafy, od kuchni, od pokoju. Drzwi na schody, na …   Słownik języka polskiego

  • okno — n III, Ms. oknonie; lm D. okien 1. «otwór w ścianie (budynku, pojazdu itp.), w którym osadzona jest oszklona rama, służący do doprowadzania światła, zwykle także umożliwiający wentylację; potocznie niekiedy o szybie wprawionej w ramę okalającą… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”