- pierwotny
- \pierwotnyni, \pierwotnyniejszy1. «taki, który występował, istniał bardzo dawno temu, w początkach, w czasach przedhistorycznych; dawny, odległy w czasie»
Kultura pierwotna.
Zwierzęta pierwotne.
Pierwotne czasy.
∆ Człowiek pierwotny «człowiek w pierwszym stadium ewolucyjnym, pochodzący z okresu przedhistorycznego, zamieszkujący jaskinie»∆ Ustrój wspólnoty pierwotnej, wspólnota pierwotna «formacja społeczno-ekonomiczna, pierwsza ze znanych w dziejach ludzkości, opierająca się na ustroju bezklasowym, w którym podstawą stosunków była społeczna własność środków produkcji»∆ Skały pierwotne «skały krystaliczne pochodzące z najstarszych epok geologicznych»2. «nie tknięty wpływami cywilizacji i kultury; będący w pierwszym stadium rozwoju historycznego; prymitywny»Pierwotne narzędzia.
Pierwotne budownictwo.
∆ Las pierwotny, puszcza pierwotna «las dziewiczy, nie tknięty ręką ludzką, nie uprawiany»3. «taki, jaki był na początku, jaki był przed zmianami; początkowy, pierwszy»Pierwotny plan, projekt.
Zachowały się szczątki pierwotnej budowli.
Suknia zmieniła swój pierwotny kolor.
∆ biol. Przegroda pierwotna «przegroda powstająca w cytoplazmie komórek podczas podziału jądra»∆ bot. Tkanki pierwotne «w organizmie roślinnym: tkanki twórcze pochodzące bezpośrednio z komórek zarodkowych»∆ Kora pierwotna «u roślin dwuliściennych: zewnętrzna warstwa składająca się z komórek miękiszu zieleniowego, wypełnionych plazmą i zawierających ciałka zieleni oraz ziarenka skrobi, otaczająca wewnętrzną część łodygi»∆ mat. Funkcja pierwotna «funkcja, której pochodną jest funkcja dana»∆ med. Wrzód pierwotny «pierwszy objaw kiły, charakteryzujący się owrzodzeniem występującym w miejscu zakażenia»
Słownik języka polskiego . 2013.
