płynąć

ndk Vb, \płynąćnę, \płynąćniesz, płyń, \płynąćnął, \płynąćnęła, \płynąćnęli

1. «o płynie: przemieszczać się, lać się, toczyć się (w pewnym kierunku)»

Płynie woda, roztopiony asfalt.

Płynie rzeka, strumień (bystro, wartko, leniwie, spokojnie).

Powoli płynie gęsta ciecz.

Rynsztokami płynęły pomyje.

Strumyk płynący głębokim jarem, w dolinie, po równinie.

Krew płynąca w żyłach.

Krew płynąca z rany wąską strużką.

Łzy płyną komuś ciurkiem, z oczu, po twarzy.

Wisła płynie z południa na północ.

∆ Gaz, prąd, energia płynie «gaz, prąd biegnie w przewodach, jest doprowadzany przewodami»

◊ Czas, życie płynie, godziny, dni, lata itp. płyną «czas, życie mija, upływa, godziny, dni, lata itp. mijają»

◊ Ślinka komuś (do ust) płynie «idzie, napływa komuś ślina do ust, zwykle na widok czegoś smacznego, na myśl o czymś smacznym; ktoś ma wielką ochotę na coś»

◊ Wino, alkohol itp. płynie strumieniem, strumieniami «wino, alkohol jest pity w wielkiej obfitości»

◊ W kimś, w czyichś żyłach płynie jakaś, czyjaś krew «ktoś pochodzi z jakiegoś rodu, narodu, z jakiejś rasy itp.»

◊ pot. Pieniądze płyną jak woda «wydaje się dużo pieniędzy; napływa skądś dużo pieniędzy»

przen.

Z głośnika płyną dźwięki mazurka.

Z głębi serca płynące życzenia.

Po nocnej rosie płyń, dźwięczny głosie! (Syrokomla)

2. «posuwać się w jakimś kierunku po powierzchni wody lub w wodzie; wykonywać ramionami i nogami (o zwierzętach: kończynami lub ciałem) określone ruchy w celu posuwania się po powierzchni wody, w wodzie; przeprawiać się przez wodę, być przewożonym statkiem, łodzią, tratwą itp.»

Płynąć miarowo, spokojnie, wolno, szybko.

Płynąć stylem klasycznym, żabką, kraulem, na wznak.

Płynąć pod wodą.

Płynąć pod prąd, z prądem (rzeki).

Płynąć morzem, rzeką, przez morze, przez rzekę, po jeziorze, po morzu, po oceanie.

Płynąć kajakiem, kutrem, statkiem, tratwą.

Płynąć pod pełnymi żaglami.

Łódź płynąca pod wiatr, z wiatrem.

Statek płynący do portu.

Płyną do polskich portów towary z całego świata.

Węgorze płynące na tarło do Morza Sargassowego.

◊ Płynąć pod prąd a) «przeciwstawiać się panującym zwyczajom, poglądom itp., opierać się czemuś» b) «walczyć z przeciwnościami, pokonywać trudności»

◊ Płynąć z prądem «podporządkowywać się, ulegać panującym zwyczajom, poglądom itp.»

przen.

Księżyc płynie po niebie.

Strumienie pojazdów płynęły autostradą.

3. «wynikać z czegoś, być następstwem czegoś»

Zadowolenie płynące z poczucia dobrze spełnionego obowiązku.

To, co mówił, płynęło z najlepszych intencji.

4. daw. «obfitować w coś»

dziś tylko we fraz. książk. Ziemia, kraina mlekiem i miodem płynąca «ziemia, kraina obfitująca we wszelkie dobra»