próg

m III, D. progu, N. progiem; lm M. progi

1. «poprzeczna dolna część futryny drzwiowej, wystająca nad poziom podłogi»

Drewniany, kamienny próg.

Niski, wysoki, wystający próg.

Próg domu, chaty.

Stanąć, usiąść na progu.

Potknąć się o próg.

Wyjść za próg.

∆ psych. Próg podniety, próg pobudliwości «najmniejsze natężenie bodźca konieczne do wywołania określonej reakcji»

∆ fiz. Próg słyszalności «najmniejsze, jeszcze słyszalne natężenie dźwięku»

◊ książk. Gościnne progi «dom ludzi gościnnych, gościnni gospodarze»

◊ Rodzinne progi «dom rodzinny»

◊ Wysokie, niskie progi «dom, środowisko ludzi zamożnych, wysoko postawionych w hierarchii społecznej lub dom, środowisko ludzi ubogich, prostych»

◊ Za wysokie, za niskie progi dla kogoś «ktoś uważa swój lub czyjś dom (rodzinę, środowisko) za coś lepszego albo gorszego od innych»

◊ Za wysokie progi na czyjeś nogi «ktoś jest niepożądany w czyimś domu, w czyjejś rodzinie, nie uważany za godnego z powodu różnic społecznych, materialnych itp.»

◊ Przekroczyć próg czyjegoś domu «wejść do czyjegoś domu, odwiedzić kogoś»

◊ Już od progu, zaraz od progu np. witać się lub mówić coś «zaraz po wejściu, tuż przy progu, jeszcze w drzwiach witać się, mówić coś itp.»

◊ Wejść, wstąpić w czyjeś progi «złożyć komuś wizytę, odwiedzić kogoś»

◊ Stać, ukazać się w progu «stać, ukazać się w otwartych drzwiach»

◊ Nie wyjść, nie ruszyć się za próg «nie opuścić jakiegoś pomieszczenia, nie wychodzić nigdzie»

◊ Za progiem, tuż za progiem «niedaleko, bardzo blisko (domu, mieszkania)»

przen. «początek czegoś, wstęp do czegoś»

Stać na progu życia, dojrzałości, nędzy.

U progu dojrzewania.

U progu zimy.

2. geol. geogr. «rodzaj przegrody skalnej, stopień skalny powodujący załamanie spadku w korycie rzeki lub w dolinie lodowcowej, którą oddziela od cyrku lodowcowego»

3. muz. «poprzeczna, metalowa listewka na gryfie niektórych instrumentów strunowych, na której się opiera naciskana palcami struna, co ułatwia uzyskanie czystego brzmienia; bont»

4. sport. «w lekkoatletyce i narciarstwie: belka, z której zawodnik odbija się do skoku»

Odbicie się z progu.