przybrać

dk IX, \przybraćbiorę, \przybraćbierzesz, \przybraćbierz, \przybraćbrał, \przybraćbrany - przybierać ndk I, \przybraćam, \przybraćasz, \przybraćają, \przybraćaj, \przybraćał, \przybraćany

1. «zwykle o wodzie, rzece: podnieść się powyżej normalnego poziomu, wezbrać; stać się większym, powiększyć się, wzmóc się»

Woda przybierała z każdą chwilą.

Rzeka przybrała.

Mróz przybiera.

◊ Coś (np. ulewa, pomruk, huk) przybiera na sile «coś staje się silniejsze, wzmaga się, nasila się»

◊ Przybrać na wadze «trochę utyć; przytyć»

2. «uznać coś za swoje, przyjąć jako własne; dobrać później (dodatkowo), przejąć od kogoś»

Przybrać jakiś tytuł, pseudonim.

Ukrywać się pod przybranym nazwiskiem.

◊ Przybrana ojczyzna «kraj uważany za własną ojczyznę ze względów uczuciowych, rodzinnych, światopoglądowych lub ze względu na uzyskane obywatelstwo»

◊ Przybrane dzieci, przybrani rodzice «dzieci, rodzice nie będący rodzonymi, ale traktowani jako tacy»

3. «ozdobić, upiększyć, przystroić»

Przybrać choinkę.

Przybierać stół kwiatami.

Sukienka przybrana lamówkami.

4. «stać się jakimś, nabrać jakichś cech»

Twarz jego przybrała wyraz uprzejmości.

Przybrać jakąś pozę.

Przybrać postawę obronną.

Coś przybiera jakąś barwę.

◊ Przybrać maskę «ukryć swoje prawdziwe oblicze, udawać innego niż się jest»

◊ Coś przybiera zły, dobry obrót «coś zmienia się na gorsze, lepsze, przebiega inaczej niż dotąd»

przybrać się - przybierać się przestarz. «ozdobić się czymś, przystroić się, przyozdobić się»

Dziewczęta przybierały się od stóp do głów.

przen.

Sady przybrały się kwiatami.