stały

stali, stalszy

1. «odznaczający się sztywnością postaci; nieciekły i nielotny»

Ciało stałe.

Paliwo stałe.

Stały stan skupienia.

∆ chem. Ciało stałe krystaliczne «ciało o uporządkowanym układzie atomów, które tworzą trwałą strukturę, zwaną siecią krystaliczną»

∆ geogr. Stały ląd «duży obszar ziemi nie będący wyspą; kontynent; ziemia w przeciwieństwie do morza»

2. «pozostający w tym samym miejscu i położeniu; trwale związany z jakimś miejscem; nieruchomy, nieprzenośny; zawsze ten sam»

Stała kolumna w gazecie.

Stałe koryto rzeki.

Stali mieszkańcy.

Stała publiczność.

∆ anat. Zęby stałe «zęby, które wyrosły po wypadnięciu zębów mlecznych»

∆ astr. Gwiazdy stałe «gwiazdy w odróżnieniu od planet»

∆ fiz. Równowaga stała «równowaga, w której ciało po wychyleniu wraca do pierwotnego położenia»

∆ jęz. Akcent stały «akcent padający we wszystkich wyrazach na tę samą, określoną fonetycznie sylabę, np. w języku polskim - zwykle na sylabę przedostatnią»

3. «nie ulegający zmianom, wahaniom; niezmienny (w danym okresie), zawsze taki sam, ściśle ustalony, określony»

Ceny stałe.

Stała temperatura.

Stała wartość, wielkość.

Stały fundusz zakładowy.

Stały poziom wody w rzece.

∆ fiz. Stała prędkość, szybkość «prędkość, szybkość jednakowa w tych samych odcinkach czasu, niezmienna»

∆ elektr. Prąd stały «prąd, który nie zmienia swego kierunku i natężenia»

4. «trwający, działający, czynny, pracujący bez przerwy; ciągły, nie przerywany»

Teatr stały.

Stała ekspozycja, wystawa.

Stała posada, praca.

Stałe dochody, zarobki.

Stałe wynagrodzenie, zatrudnienie.

Stała opieka.

Stały pobyt.

Stała komunikacja.

5. «wytrwały (w zasadach, postanowieniach, uczuciach); będący wyrazem trwałych przekonań, uczuć; niezachwiany, niezłomny»

Stały w uczuciach, w postanowieniach.

Stała miłość, przyjaźń.

Stały charakter.

stała w użyciu rzecz. «element stały, trwały, zachowujący zawsze swoją niezmienność wśród elementów zmiennych w danej dziedzinie, w danym zjawisku; w matematyce: funkcja przyjmująca dla różnych wartości argumentu tę samą wartość»

∆ fiz. Stałe fizyczne «wielkości o niezmiennych wartościach występujące we wzorach fizycznych, stanowiące podstawę ilościowego opisu zjawisk fizycznych»

na stałe «na stały pobyt, na długi czas; na zawsze»

Osiedlić się gdzieś na stałe.

Wyjechać dokądś na stałe.

Zatrudnić, zaangażować kogoś na stałe.

Zameldować się na stałe.