wcisnąć

dk Va, \wcisnąćnę, wciśniesz, wciśnij, \wcisnąćnął, \wcisnąćnęła, \wcisnąćnęli, wciśnięty, \wcisnąćnąwszy - wciskać ndk I, \wcisnąćam, \wcisnąćasz, \wcisnąćają, \wcisnąćaj, \wcisnąćał, \wcisnąćany

1. «silnie przycisnąwszy, umieścić coś w czymś ciasnym lub już wypełnionym czymś; wepchnąć, wtłoczyć w głąb czegoś; wgnieść, wgłębić»

Wcisnąć książki do teczki.

Wcisnąć rzeczy do walizki.

Wcisnąć ręce w kieszenie.

Wciskać włosy pod czapkę.

Wcisnąć głowę w poduszkę.

◊ Wcisnąć głowę w ramiona «unieść skulone ramiona; uniósłszy ramiona, schować w nich głowę»

◊ pot. Wcisnąć komuś coś, najczęściej pieniądze (do ręki, w rękę, w garść itp.) «dać coś komuś wbrew jego woli, mimo jego oporów»

◊ Wcisnąć komuś coś (np. jakiś towar, artykuł) «usilnymi namowami skłonić, zmusić kogoś do kupna czegoś»

◊ Palca nie ma gdzie wcisnąć «gdzieś jest bardzo ciasno»

przen.

a) «pomimo trudności uzyskać dla kogoś miejsce pracy, pobytu itp.»

Wcisnąć kogoś do biura, do pracy w biurze.

Wcisnął go na miejsce starszego referenta.

b) «umieścić coś gdzieś mimo przeszkód, trudności»

Producent wcisnął na rynek swój wyrób.

2. «włożyć, nałożyć, nasunąć coś na coś głęboko, pokonując pewien opór; wciągnąć, naciągnąć»

Wcisnąć czapkę na oczy, na uszy.

Wcisnąć beret na czoło, na głowę.

Wcisnąć obrączkę na palec.

3. «wlać do czegoś sok wyciskany z czegoś»

Wcisnąć cytrynę do herbaty.

wcisnąć się - wciskać się

1. «dostać się dokądś z trudem, pokonawszy opór, przeszkody, ciasnotę itp.; z trudem przedostać się, wejść w głąb czegoś; wedrzeć się, przecisnąć się, wtłoczyć się, zagłębić się»

Wcisnąć się do zatłoczonego wagonu.

Wcisnąć się w tłum.

Wcisnąć się w kąt przedziału.

Wcisnąć się w miękki fotel.

Kurz, mróz wciskał się szparami do mieszkania.

Wiatr, chłód, ziąb wciska się komuś za kołnierz, pod ubranie.

◊ Coś (np. żal, tęsknota) wciska się w czyjeś serce, do czyjegoś serca, do czyjejś duszy «ktoś doznaje jakiegoś uczucia (np. żalu, tęsknoty)»

przen. «mimo przeszkód, trudności znaleźć się w jakimś trudno dostępnym miejscu, środowisku»

Wcisnął się do pilnie strzeżonego gabinetu naczelnika.

Wcisnąć się podstępnie do czyjegoś domu, do jakiejś rodziny, do jakiejś sfery.

Wcisnąć się do organizacji.

2. pot. «włożyć, nałożyć, naciągnąć na siebie z trudem coś ciasnego, obcisłego»

Wcisnąć się w młodzieżowe dżinsy.