- zabić
- dk Xa, \zabićbiję, \zabićbijesz, \zabićbij, \zabićbił, \zabićbity - zabijać ndk I, \zabićam, \zabićasz, \zabićają, \zabićaj, \zabićał, \zabićany1. «pozbawić kogoś, coś życia w sposób gwałtowny, zadać komuś śmierć; uśmiercić, zamordować»
Zabić kogoś skrytobójczo, bez litości, bez miłosierdzia, w uniesieniu, z zimną krwią.
Zabić kogoś na wojnie.
Zabić dzika na polowaniu.
Zabić kogoś uderzeniem w głowę, ciosem siekiery, strzałem z rewolweru.
Zbrodnia to niesłychana, pani zabija pana. (Mickiewicz)
◊ Zabić kogoś na miejscu «zabić kogoś od razu, natychmiast»◊ Bij, zabij! «wykrzyknik wyrażający wrogość, napastliwość w stosunku do kogoś»◊ Spać jak zabity «spać bardzo mocno, twardo»◊ Zabijać czas; robić coś dla zabicia czasu «zajmować się byle czym, robić coś po to, żeby mieć wrażenie szybszego mijania czasu, żeby się nie nudzić»◊ Ktoś muchy by nie zabił «o kimś łagodnym, dobrym, niezdolnym do skrzywdzenia kogoś»◊ Zabić coś (inicjatywę, sumienie, talent, zapał itp.) w kimś «zniszczyć, stłumić, sparaliżować, unicestwić w kimś (inicjatywę, sumienie, talent, zapał itp.)»◊ Żeby mnie ktoś zabił, żebyś mnie zabił… «w żaden sposób sobie nie przypomnę, zupełnie nie rozumiem, nie wiem»2. «stać się przyczyną czyjejś śmierci, spowodować śmierć kogoś, czegoś»Lawina zabiła turystę.
Piorun zabił dziecko.
Gotowanie wody zabija w niej zarazki.
przen.Preparat zabijający przykrą woń.
Zabić czyjąś miłość.
3. tylko dk «o dzwonie, zegarze itp.: wydać kilkakrotnie głośny dźwięk»Dzwony zabiły na alarm.
Za ścianą zabił zegar.
◊ Serce komuś zabiło (mocno, gwałtownie, młotem itp.). «ktoś poczuł wzmożone bicie serca»4. «przybijając do czegoś deskę, wbijając w coś gwoździe zamknąć coś, umocnić zamknięcie, zasłonić otwór w czymś»Zabić okna deskami.
Zabić skrzynię gwoździami.
◊ Drzwi zabite na głucho «drzwi zamknięte w sposób znamionujący, że nie ma nikogo, że pomieszczenie jest (będzie długo) nie używane»◊ Świat zabity deskami, kąt, wieś, miasteczko itp. zabite deskami «miejscowość bardzo odległa od ośrodków wielkomiejskich, pozbawiona kontaktów społecznych i kulturalnych z nimi; zapadła dziura»5. «bijąc, uderzając umieścić coś w czymś, wsunąć, wtłoczyć w coś; wbić»Zabić paliki w ziemię.
Zabić sobie drzazgę za paznokieć.
◊ Zabić ręce «z rozmachem skrzyżować ręce uderzając dłońmi o boki dla rozgrzania się»◊ pot. Zabić komuś klina, ćwieka (w głowę) «zaniepokoić kogoś jakąś sprawą, zmuszając do uporczywego myślenia o tym; nie móc się uwolnić od myśli o czymś»6. «w grze w karty: położyć kartę wyższą (w danym kolorze lub atutową) niż karta, w którą wyszedł inny gracz.; w grze w szachy, w warcaby itp.: wyeliminować z gry figurę przeciwnika»7. → zabijaćzabić się - zabijać się1. «odebrać sobie życie»Zabić się z rozpaczy.
2. «ponieść śmierć»Zabić się w katastrofie.
3. zwykle ndk «zabijać jeden drugiego»4. → zabijać się
Słownik języka polskiego . 2013.
