zionąć

ndk a. dk Vb, \zionąćnę, \zionąćniesz, zioń, \zionąćnął, \zionąćnęła, \zionąćnęli, \zionąćnąwszy

1. «wydzielać, wyziewać coś z oddechem (np. zapach, gorąco), wydychać; oddychając tchnąć, chuchnąć, chuchać na kogoś; o zapachu (zwykle niemiłym), gorącu itp.: być wydychanym, wydzielanym z oddechem»

Zionął mu w twarz gorącym oddechem.

Paszcza smoka zionąca ogniem i siarką.

Zionie od kogoś zapach czosnku, odór wódki, piwa.

przen. częściej ndk «żywiołowo uzewnętrzniać, okazywać swoje uczucia, zwykle wrogie; o takich uczuciach: być wyrażanym w sposób intensywny, żywiołowy»

Zionąć nienawiścią, pogardą, złością, żądzą zemsty.

Jego głos zionął wściekłością.

Z jego oczu zionęła nienawiść.

Zionęła od niego wrogość.

2. «wydzielać, wydzielić z siebie, rozprzestrzeniać zapach (zwykle intensywny lub niemiły), ciepło, parę itp., buchać, buchnąć ogniem, wyrzucać pociski, kule; o zapachu, cieple, pociskach itp.: być wydzielanym, wyrzucanym, zostać wydzielonym, wyrzuconym»

Piwnica zionęła stęchlizną.

Lokomotywa zionęła parą.

Komin zionął kłębami dymu.

Wulkan zionie gorącą lawą, popiołem.

Działa zionęły ogniem.

Z izby zionie zapach kapusty, zaduch.

Od pieca zionęło gorąco.

Z sutereny zionęło chłodem, wilgocią.

przen. zwykle ndk «o otworach, jamach, przepaściach itp.: ukazywać się w całej swojej głębi; rozwierać się, otwierać się»

Zobaczyli przed sobą zionącą przepaść.

Przed nimi zionęła czarna otchłań szybu.

◊ Coś zionie pustką, pustkami; pustka skądś zionie «coś jest opustoszałe, wyludnione, nie zapełnione»