złamać

złamać
dk IX, \złamaćmię, \złamaćmiesz, złam, \złamaćał, \złamaćany
1. «nacisnąwszy, przycisnąwszy, uderzywszy rozdzielić, rozerwać coś na (dwie) części; przełamać, rozłamać»

Złamać nartę.

Złamać kij, laskę.

Złamać pieczęć.

Wicher złamał drzewo.

Złamana szabla.

∆ Złamać rękę, nogę itp. «spowodować pęknięcie kości w ręce, w nodze itp., przez upadek lub uderzenie»
◊ Złamany we dwoje «mający postać pochyloną, zgiętą ku ziemi»
◊ Złamać szyfr «znaleźć klucz (sposób) do odczytania tekstu zapisanego szyfrem; odgadnąć, odszyfrować coś»
pot. Nie mieć, nie dać itp. komuś złamanego grosza «nie mieć, nie dać itp. komuś nic, ani grosza»
◊ Złamać kark «ulec wypadkowi, zrobić sobie krzywdę, zabić się, zginąć; skręcić kark»
◊ Złam ręce i nogi, złam kark «forma przekleństwa; niekiedy żartobliwe życzenie powodzenia (np. przed egzaminem, przed podróżą)»
□ Żeby kózka nie skakała, toby nóżki nie złamała.
2. «pokonać, przezwyciężyć, zwalczyć, zniszczyć, zniweczyć»

Złamać opór.

Złamać szyki nieprzyjaciela.

Złamać czyjąś dumę, pychę, czyjś upór.

◊ Złamać komuś serce «zawieść czyjeś uczucie, zranić kogoś boleśnie porzucając go»
◊ Złamać komuś życie «unieszczęśliwić kogoś»
3. zwykle w imiesł. biernym «stać się przyczyną czyjegoś złego samopoczucia»

Ktoś zupełnie, całkowicie złamany.

Złamany chorobą, nieszczęściem.

4. «postąpić wbrew prawu, przepisom itp., naruszyć, przekroczyć (przepisy), nie dotrzymać (zobowiązania, przyrzeczenia, słowa)»

Złamać prawo.

Złamać przepis drogowy.

Złamać słowo.

5. druk. «sformować kolumny książki lub czasopisma ze szpalt, tabel, klisz, tytułów itp. elementów drukarskich»
złamać się
1. «zostać złamanym, uszkodzonym, pęknąć»

Ołówek się złamał.

Oś od wozu się złamała.

Ząb się złamał.

2. pot. «ulec namowom, ustąpić»

Po usilnych prośbach złamała się.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • zlamac — ZLAMÁC, zlamáce, s.n. zlamac (din bg., sb. slamak < sl. slama = paie) Trimis de tavi, 30.05.2004. Sursa: DER  ZLAMÁC s.m. Amestec din frunze de porumb, strujeni şi paie. ♢ E x p r . A face (pe cineva) zlamac = a zdrobi (pe cineva). Trimis de… …   Dicționar Român

  • złamać — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}łamać ZOB. {{/stl 7}}{{stl 8}}{ktoś} {{/stl 8}}{{stl 7}}(jest) niewart złamanego szeląga [grosza]; skręć [złam] kark {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}złamać {{/stl 13}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • złamać — Złamany we dwoje «mający postać pochyloną, zgiętą ku ziemi»: Cofała się, nie mogąc od tego widoku oderwać oczu, aż potknęła się o stopień, a złamana we dwoje sylwetka nieznajomego klęczącego księdza znikła. W. Odojewski, Zasypie. Coś (jest)… …   Słownik frazeologiczny

  • złamać się — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}łamać się I {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • złamać [skręcić] kark — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zabić się; ulec poważnemu wypadkowi : {{/stl 7}}{{stl 10}}Spadł z drabiny i złamał sobie kark. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • iść w rozsypkę — Złamać się lub uszkodzić Eng. To get broken or damaged …   Słownik Polskiego slangu

  • slamac — SLAMÁC, slamáce, s.n. (var.) Zlamac. (cf. zlamac) Trimis de tavi, 13.09.2007. Sursa: DER  slamác ( ce), s.n. – (Mold.) Paie putrezite. – var. zlamac. bg., sb. slamak (Scriban), din sl. slama paie …   Dicționar Român

  • duch — 1. Człowiek małego ducha «człowiek tchórzliwy, przesadnie ostrożny»: Przyznaję się – człowiek małego ducha – iż dałem się sprowokować do dyskusji (...) B. Maj, Kronika. 2. Człowiek wielkiego ducha «człowiek odważny, szlachetny»: Stańczyk to… …   Słownik frazeologiczny

  • słowo — 1. przestarz. Być (z kimś) po słowie «być (z kimś) zaręczonym»: – Żeni się pan? – Tak, po słowie jesteśmy. I. Newerly, Pamiątka. 2. Chwytać, łapać kogoś za słowa (słówka) «zwracać złośliwie uwagę na formę wypowiedzi, nie na jej treść, dopatrywać… …   Słownik frazeologiczny

  • kark — m III, D. u, N. karkkiem; lm M. i «tylna część szyi granicząca z grzbietem» Gruby, szeroki, tłusty kark. ◊ Iść, jechać, lecieć, pędzić itp. na złamanie karku «iść, jechać, pędzić itp. bardzo szybko, na oślep, nie zwracając uwagi na… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”