ciepło

ciepło
I
n III, Ms. \ciepłople
1. lm D. \ciepłopeł
«temperatura pośrednia między zimnem a gorącem, zwykle: dodatnia; (rzad. też w lm) ciepła pogoda, okres ciepłej pogody»

Ciepło ognia, promieni słonecznych.

Fale ciepła. 10 stopni ciepła.

Odczuwać miłe ciepło.

Lód tajał w cieple.

Piec wydziela, trzyma ciepło.

Elektrociepłownia zaopatruje miasto w ciepło.

Grzali się swym własnym ciepłem.

Nastały wiosenne odwilże i ciepła.

Ciepło rozchodzi się dokoła.

przen.
a) «dobre, przyjazne uczucia; serdeczna, miła atmosfera»

Rodzinne ciepło.

Ciepło matczynych uczuć.

Ciepło czyjegoś uśmiechu.

Okazać komuś trochę ciepła.

b) «miłe wrażenie sprawiane przez jakąś (ciepłą) barwę, jakiś (ciepły) głos, dźwięk itp.»

Ciepło barw obrazu.

Ciepło czyjegoś głosu, śpiewu.

Oczy jej miały w sobie blask i ciepło.

2. blm
fiz. «jedna z form przekazywania energii, zwykle związana z procesem ogrzewania lub chłodzenia; energia kinetyczna cząsteczek lub atomów ciała oraz energia potencjalna ich wzajemnych oddziaływań»

Ciało traci ciepło przez promieniowanie.

∆ Ciepło atomowe «ilość ciepła potrzebna do ogrzania 1 gramoatomu danego pierwiastka chemicznego o 1°C»
∆ Ciepło parowania «ilość ciepła pobierana przez 1 gram cieczy przy przejściu w parę w temperaturze wrzenia»
∆ Ciepło topnienia «ilość ciepła potrzebna do stopienia 1 grama substancji stałej»
∆ Ciepło użyteczne «ilość ciepła równoważna użytecznej pracy silnika»
∆ Ciepło właściwe «ilość ciepła pobierana lub wydzielana przez 1 gram danej substancji przy zmianie jej temperatury o 1°C»
∆ Przewodnictwo a. przewodzenie ciepła «forma rozchodzenia się ciepła w ciałach, polegająca na przekazywaniu, wskutek zderzeń, energii kinetycznej jednych cząstek drugim»
II
\ciepłoplej
1. przysłów. od ciepły w zn. 1

W domu było bardzo ciepło.

Pocił się, było mu za ciepło.

Najcieplej było w lipcu.

∆ Ciepło, ciepło… a) «w zabawach dziecięcych słowa wypowiadane przez uczestników przy zbliżaniu się osoby poszukującej do ukrytego przedmiotu» b) «słowa wypowiadane w sytuacji, gdy chce się naprowadzić kogoś na bliskie już rozwiązanie jakiejś zagadki, jakiegoś zagadnienia»
◊ Ciepło jak w uchu «bardzo ciepło»
pot. żart. Trzymaj się ciepło «życzenie zdrowia, dzielnej postawy, niezważania na trudności»
przen.
a) «serdecznie, przyjaźnie, życzliwie; miło, przyjemnie»

Uśmiechnąć się, odezwać się ciepło.

b) pot. «o sytuacji, w której staje się niebezpiecznie»

Uciekajcie, bo będzie wam ciepło - już was śledzą.

2. «w sposób zabezpieczający przed zimnem»

Ubierać się ciepło.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • ciepło — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n I, Mc. ciepłople, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} temperatura pośrednia między gorącem a zimnem, umiarkowane gorąco; też: wrażenie towarzyszące doświadczaniu takiej temperatury :… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ciepło — 1. Ciepło jak w uchu «bardzo ciepło»: Wracam z przedstawienia, a w moim pokoju ciepło jak w uchu (...). Roz bezp 1998. 2. Trzymaj się ciepło «rodzaj pożegnania, podtrzymującego na duchu: nie zważając na trudności bądź dzielny; bądź zdrów»: (...)… …   Słownik frazeologiczny

  • ciepło jak w uchu — {{/stl 13}}{{stl 7}} bardzo ciepło : {{/stl 7}}{{stl 10}}W pokoju było ciepło jak w uchu. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Brathanki — Концерт в …   Википедия

  • trzymać się — 1. pot. Coś się kupy nie trzyma; jedno drugiego się nie trzyma «coś się nie wiąże w jednolitą, sensowną, logiczną całość»: Całe to opowiadanie po prostu nie trzyma się kupy. Kultura P 11/1956. – Ja im wcale nie każę strzelać. – No to jak mają… …   Słownik frazeologiczny

  • ucho — 1. Ciągnąć, wyciągnąć kogoś za uszy «pomagać, pomóc komuś w osiągnięciu czegoś, co jest, było dla niego bardzo trudne, przekracza, przekraczało jego możliwości»: Okazało się prędko, że i Zbyszek jest bystry, zdolny, a w zamian za lekcje… …   Słownik frazeologiczny

  • gorąco — I n I, blm «ciepło, upał, skwar» Dokuczliwe, straszliwe gorąco. Pracował w strasznym gorącu. Gorąco doskwiera, dokucza. II gorącoręcej 1. «bardzo ciepło, upalnie, skwarno» Było nieznośnie, potwornie gorąco. W łaźni coraz goręcej …   Słownik języka polskiego

  • grzejny — techn. «służący do podnoszenia temperatury, dający ciepło» Instalacja, komora grzejna. Przewód grzejny. Urządzenie grzejne. ∆ Element grzejny «zasadnicza część oporowego grzejnika elektrycznego w postaci drutu, taśmy lub pręta, w którym następuje …   Słownik języka polskiego

  • spalić — dk VIa, spalićlę, spalićlisz, spal, spalićił, spalićlony spalać ndk I, spalićam, spalićasz, spalićają, spalićaj, spalićał, spalićany 1. «unicestwić, zniszczyć coś (rzadziej: zabić kogoś), poddawszy działaniu ognia; pot. zniszczyć komuś mienie… …   Słownik języka polskiego

  • Adam Zagajewski — (b. 21 June 1945 in Lwów, Soviet Union (now Lviv, Ukraine)) is a Polish poet, novelist, and essayist. He had lived in Paris since 1981. In 2002 he has moved to Kraków. His poem Try To Praise The Mutilated World , printed in The New Yorker, became …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”