- daleki
- \dalekiecy, dalszy1. «o kimś lub o czymś znajdującym się, położonym w dużej odległości; odległy, oddalony»
Dalekie kraje, strony, wzgórza.
Daleki przyjaciel.
◊ Daleki krewny «ktoś związany pokrewieństwem w stopniu piątym i dalszym»◊ Daleki znajomy «ktoś, z kim się utrzymuje luźne stosunki towarzyskie»przen.a) «nie wzbudzający zainteresowania, uczucia itp.; obcy»Dalekie sprawy, tematy.
Był już dla niej daleki.
b) «oderwany od rzeczywistości, nieobecny myślami, zamknięty w sobie»Ktoś daleki myślami, spojrzeniem.
c) «nie dorównujący, nierówny czemuś, niezgodny z czymś, nie osiągający czegoś»Postępowanie dalekie od doskonałości.
Relacja daleka od prawdy.
◊ Ktoś jest daleki od czego (np. od fanatyzmu, od chęci zemsty); coś (np. wścibstwo, chęć zysku) jest komu dalekie «ktoś nie dąży do czegoś, nie zamierza czegoś, nie myśli o czymś, nie chce czego»2. «przybywający, dolatujący z dużej odległości, z daleka»Daleki gość.
Daleki głos, grzmot, odgłos, tętent.
3. «ciągnący się na dużą odległość; daleko sięgający, rozległy; długi, długo trwający»Daleki spacer.
Daleka droga, podróż, wycieczka.
Daleki zasięg (np. samolotu, radiostacji).
4. «odległy od teraźniejszości; dawny, przeszły; mający kiedyś nastąpić, przyszły»Daleki cel.
Daleka przeszłość, przyszłość.
Dalekie czasy, lata.
Dalekie wspomnienia.
◊ Na daleką, dalszą metę «na przyszłość, która nieprędko, nie od razu nastąpi»5. tylko w st. wyższym: dalszy «trwający, przedłużający się na przyszłość, kontynuowany; następujący po poprzednim, mający nastąpić; przyszły»Myślał o dalszym kształceniu się.
Dalsza rozmowa jest bezcelowa.
Puścić się, ruszyć, udać się, wyjechać itp. w dalszą drogę, podróż.
∆ jęz. Dopełnienie dalsze «dopełnienie, które przy zamianie orzeczenia na stronę bierną nie może być podmiotem zdania»◊ Dalszy ciąg (np. badań, kary, opowiadania, powieści) «to, co następuje lub ma nastąpić po czymś; kontynuacja, przedłużenie»◊ W dalszym ciągu (np. mówić, pisać, odwiedzać kogo, spotykać się z kim) «kontynuując stan poprzedni; nadal»◊ Usunąć się, zejść na dalszy plan «stracić na znaczeniu, na ważności, znaleźć się na uboczu»z daleka «ze znacznej odległości, z dala; z odległych stron»Słyszeć, widzieć kogo, co z daleka.
Z daleka słychać głosy, łoskot, wrzawę.
Przybywać, przyjeżdżać, wracać z daleka.
◊ Być, stać, trzymać się z daleka od kogo, od czego; omijać, obchodzić kogo, co z daleka «stronić od kogoś lub czegoś, unikać kogoś lub czegoś; nie wchodzić w drogę, nie zbliżać się»
Słownik języka polskiego . 2013.
