obraz

m IV, D. -u, Ms. \obrazzie; lm M. -y

1. «dzieło plastyczne wykonane na jakiejś płaszczyźnie za pomocą farb, kredek, ołówka itp., wizerunek kogoś lub czegoś na płótnie, papierze, desce itp., zwykle oprawiany w ramy, zawieszany na ścianie»

Obraz olejny, pastelowy.

Obraz abstrakcyjny, impresjonistyczny, kubistyczny.

Obraz barwny, jaskrawy.

Święty obraz.

Obraz pędzla Matejki.

Obraz w złoconych ramach.

Galeria, zbiór obrazów.

Namalować, oprawić, restaurować obraz.

◊ Żywy obraz kogoś «ktoś wykazujący uderzające podobieństwo do kogoś (zwykle o dzieciach w stosunku do rodziców)»

◊ Patrzeć, wpatrywać się w kogoś jak w obraz a) «wpatrywać się w kogoś z zachwytem» b) «uwielbiać, bardzo kogoś kochać »

□ Mówił dziad do obrazu, a obraz do niego ani razu «o zwracanych do kogoś bezskutecznych apelach»

2. «widok kogoś lub czegoś; krajobraz, scena, osoba widziana lub odtwarzana w pamięci, w wyobraźni»

Obrazy przeszłości.

Obrazy z życia.

Jego oczom ukazał się straszliwy obraz bitwy.

Jej obraz stoi mu przed oczami.

Mieć w pamięci obraz rodzinnej wioski.

◊ Obraz nędzy i rozpaczy «osoba, rzecz itp. znajdująca się w opłakanym stanie, widok wzbudzający litość»

3. «całokształt jakichś spraw; opis tych spraw, opis kogoś lub czegoś»

Obraz epoki, społeczeństwa, środowiska, świata.

Odtworzyć, przedstawić obraz wypadków.

∆ Obraz kliniczny «ogół objawów choroby wskazujący na jej rodzaj i zaawansowanie»

4. «rodzaj krótkiego aktu w sztuce teatralnej; scena, odsłona»

Sztuka w sześciu obrazach.

∆ Żywy obraz «rodzaj inscenizacji, w której bierze udział grupa osób malowniczo ustawiona, zwykle odpowiednio przebrana, przedstawiająca jakąś scenę (np. historyczną)»

5. «widok na ekranie uzyskany za pomocą projekcji; potocznie: cały film»

Czarno-biały, kolorowy, ostry, zły obraz.

∆ Obraz telewizyjny «obraz powstający na ekranie kineskopu w wyniku przetworzenia sygnałów wizyjnych, nadawanych przez stacje telewizyjne»

∆ Obraz kontrolny «obraz telewizyjny o prostym geometrycznym wzorze (np. szachownica, pasy), umożliwiający ocenę, kontrolę lub pomiar niektórych parametrów określających jakość urządzeń telewizyjnych»

6. fiz. fot. «wizerunek czegoś odtworzony przez promienie odbite lub załamane, także odbity na kliszy lub papierze fotograficznym»

Obraz odwrócony, powiększony, zmniejszony.

∆ fiz. Obraz optyczny «obraz utworzony przez promienie światła emitowane lub odbite od zwierciadła»

∆ fot. Obraz utajony «obraz niewidoczny dla oka na naświetlonej, lecz nie wywołanej błonie lub papierze fotograficznym»