pędzić

pędzić
ndk VIa, \pędzićdzę, \pędzićdzisz, pędź, \pędzićdził, \pędzićdzony
1. «bardzo szybko przenosić się z miejsca na miejsce, bardzo szybko posuwać się naprzód, biec, jechać»

Pędzić co sił, co tchu, ile sił w nogach, co koń wyskoczy.

Pędzić cwałem, galopem, w podskokach, susami.

Pędzić jak huragan, jak na skrzydłach, jak strzała.

Pędzić na przełaj, na skróty.

Karetka pędziła do wypadku.

Pociąg pędził po szynach.

Chmury, obłoki pędzą po niebie.

◊ Pędzić na łeb na szyję, na złamanie karku «biec, jechać szybko, nie zważając na niebezpieczeństwo wypadku»
2. «zmuszać kogoś do biegu, do posuwania się naprzód; gnać, poganiać, zaganiać»

Pędzić bydło na pastwisko.

Pędzić niewolników, więźniów.

◊ Pędzić życie, żywot, dni, chwile «żyć, przeżywać, spędzać życie, żywot, dni, chwile»
przen.

Jakaś siła pędziła go w świat.

3. «nakłaniać kogoś do pośpiechu, przynaglać, popędzać»

Pędzić kogoś do nauki.

4. «wprawiać w ruch, powodować funkcjonowanie jakiegoś mechanizmu, napędzać, poruszać»

Samochód pędzony ropą, benzyną.

5. «produkować (zwykle prymitywnie) napoje alkoholowe, smołę, dziegieć, np. przez fermentację i destylację»

Pędzić bimber, samogon.

Spirytus pędzony z kartofli.

6. ogr. «pobudzać warzywa i rośliny ozdobne zimą i wczesną wiosną, w warunkach szklarniowych, do szybszego wzrostu»

Pędzić goździki, pomidory, sałatę.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • pędzić — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, pędzićdzę, pędzićdzi, pędź, pędzićdzony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przemieszczać się bardzo szybko w określonym kierunku; bardzo szybko biec, lecieć, jechać : {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • pędzić — co koń wyskoczy zob. koń 2. Pędzić do kogoś, dokądś jak w dym zob. dym 4. Pędzić jak taran zob. taran 1. Pędzić na łeb na szyję, na złamanie karku zob. łeb 1. Pędzić z wiatrem w zawody zob. wiatr 4. Pędzić z wywieszonym językiem, jęzorem, ozorem… …   Słownik frazeologiczny

  • iść [pędzić, stawać] z wiatrem w zawody — {{/stl 13}}{{stl 33}} przemieszczać się bardzo szybko, jakby ścigając się z kimś :{{/stl 33}}{{stl 10}}Szedł tak szybko, jak gdyby stawał z wiatrem w zawody. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • ganiać — ndk I, ganiaćam, ganiaćasz, ganiaćają, ganiaćaj, ganiaćał, ganiaćany 1. «biegać, pędzić, uganiać się» Ganiać po lesie, po polu. przen. pot. «ubiegać się o coś» Ganiać za korepetycjami, za pracą. 2. «ścigać kogoś (lub coś), pędzić za kimś, starać… …   Słownik języka polskiego

  • gnać — ndk I, gnam, gnasz, gnają, gnaj, gnał, gnany 1. «pędzić, biec, lecieć, mknąć» Gnać co sił, bez wytchnienia. ◊ Gnać na oślep «pędzić, uciekać nie patrząc dokąd» ◊ Gnać na złamanie karku, na łeb na szyję «pędzić, uciekać nie zważając na… …   Słownik języka polskiego

  • kark — m III, D. u, N. karkkiem; lm M. i «tylna część szyi granicząca z grzbietem» Gruby, szeroki, tłusty kark. ◊ Iść, jechać, lecieć, pędzić itp. na złamanie karku «iść, jechać, pędzić itp. bardzo szybko, na oślep, nie zwracając uwagi na… …   Słownik języka polskiego

  • chart — Biec, pędzić itp. jak chart «biec, pędzić bardzo szybko»: Zerwał się z trawy na równe nogi. Na dzisiaj dosyć wolności. (...) Pognał jak chart przez miasto. M. Borowa, Dominika …   Słownik frazeologiczny

  • para — I. 1. Iść, ruszyć, pędzić itp. pełną, całą parą «iść, ruszyć, pędzić itp. z największą możliwą szybkością»: Okręt „Maurytania” szedł pełną parą ze zgaszonymi ogniami. B. Jasieński, Palę. Droga w świetle dziennym nie wydawała się taka zła, ruszyli …   Słownik frazeologiczny

  • skrzydło — 1. Biec, pędzić itp. jak na skrzydłach «biec, pędzić itp. bardzo szybko, z radością, z ochotą»: – Kiedy dostałam tę posadę, byłam zachwycona – opowiada Sonia, była konsultantka wielkiej firmy konsultingowej. – Pędziłam tam jak na skrzydłach,… …   Słownik frazeologiczny

  • wicher — 1. Biec, lecieć, pędzić itp. jak wicher «biec, lecieć, pędzić itp. bardzo szybko»: – Za mną i do koni!! – zakrzyknął oficer, pędząc jak wicher przez pusty dziedziniec. Z. Kossak, Pożoga. (...) szarpnął lejcami, zawrócił i jak wicher w stronę… …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”