przepaść

przepaść
I
ż V, DCMs. \przepaśćści; lm M. \przepaśćści (\przepaśćście), D. \przepaśćści
«miejsce między stromymi ścianami górskimi, głęboka rozpadlina, urwisko»

Szosa biegła nad przepaścią.

Samochód spadł w przepaść.

◊ Stać nad przepaścią, na skraju przepaści «być bliskim katastrofy (np. finansowej, gospodarczej, politycznej)»
przen.

Staczać się w przepaść nędzy, występku.

Ich poglądy dzieli przepaść.

II
dk XI, \przepaśćpadnę, \przepaśćpadniesz, \przepaśćpadnij, \przepaśćpadł, \przepaśćpadłszy - przepadać ndk I, \przepaśćam, \przepaśćasz, \przepaśćają, \przepaśćaj, \przepaśćał
1. «zapodziać się, zawieruszyć się, stać się trudnym do odnalezienia; zaginąć, zginąć»

Książka, paczka przepadła.

List przepadł.

Przepaść na wojnie.

Przepaść bez wieści.

Przepadł gdzieś na wiele godzin.

◊ Przepaść jak kamień w wodę «zniknąć bez śladu»
◊ Słuch o kimś przepadł «nie ma o kimś żadnej wiadomości»
2. «przestać być widocznym, zniknąć komuś z oczu, schować się, zniknąć całkowicie w czymś, za czymś»

Przepaść w ciemnościach, we mgle.

Przepaść za widnokręgiem.

Samolot przepadał co chwila w chmurach.

Zając przepadł w zbożu.

3. zwykle dk «nie osiągnąć pożądanych wyników; ponieść klęskę, przegrać»

Przepaść na egzaminie.

Przepaść w głosowaniu, w teleturnieju.

Kandydat przepadł w wyborach.

4. «o sprawach, przedsięwzięciach itp.: nie udać się, nie dojść do skutku; zmarnować się wskutek niewykorzystania»

Plon przepadł wskutek długotrwałych deszczów.

Zbiory przepadły.

Pieniądze przepadły, majątek przepadł.

Kolacja przepadła.

Komuś przepadła atrakcyjna wycieczka.

Wizyta u lekarza przepadła.

Cenna inicjatywa przepadła na skutek zapomnienia.

∆ Wszystko przepadło a. nieos. przepadło «coś nie da się odrobić, uratować, nie ma rady (na coś)»
5. → przepadać
III
dk XI, \przepaśćpasę, \przepaśćpasiesz, \przepaśćpaś, \przepaśćpasł, \przepaśćpaśli, \przepaśćpasiony - przepasać II ndk I, \przepaśćam, \przepaśćasz, \przepaśćają, \przepaśćaj, \przepaśćał, \przepaśćany
«nadmiernie nakarmić, napaść czymś, dać zbyt dużo paszy; przekarmić»

Przepaść bydło.

Przepasione konie, tuczniki.

żart. Przepasał dziecko słodyczami.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • przepaść — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}przepadać I {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}przepaść II {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IVa, DCMc. przepaśćści; lm M. przepaśćści || przepaśćście {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przepaść — I. 1. Balansować na skraju, na krawędzi przepaści «znajdować się, zwykle z własnej winy, w sytuacji krytycznej, bardzo ryzykownej, bardzo ryzykować»: Hitleryzm buduje swą potęgę na ofiarach (...) jest to (...) balansowanie na krawędzi przepaści,… …   Słownik frazeologiczny

  • przepaść bez śladu — {{/stl 13}}{{stl 7}} zginąć, zniknąć : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ktoś przepadł bez śladu. Dokumenty przepadły bez śladu. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przepadać – przepaść [i syn.] jak kamień w wodę — {{/stl 13}}{{stl 7}} o kimś lub o czymś: przepadać, znikać bez śladu; być w niewiadomym miejscu : {{/stl 7}}{{stl 10}}Chłopiec zniknął jak kamień w wodę. Przepadasz jak kamień w wodę, gdy jesteś akurat potrzebny. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • przepadać — Przepaść jak kamień w wodę, w wodzie zob. kamień 12 …   Słownik frazeologiczny

  • przepadać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, przepadaćam, przepadaća, przepadaćają {{/stl 8}}– przepaść {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVc, przepadaćpadnę, przepadaćpadnie, przepadaćpadnij, przepadaćpadł, przepadaćpadła, przepadaćpadli {{/stl 8}}{{stl 20}}… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • krawędź — Na krawędzi (czegoś) «w bardzo trudnej, niekorzystnej dla kogoś sytuacji, często bez wyjścia»: W 1997 roku rozgłośnia znalazła się na krawędzi bankructwa. Rzecz 03/08/2000. Rosja była źle przygotowana do wojny i znajdowała się dosłownie na… …   Słownik frazeologiczny

  • skraj — Balansować na skraju przepaści zob. I przepaść 1. Być, stać, znaleźć się na skraju przepaści zob. I przepaść 2. Iść, uciec itp. na skraj świata zob. świat 9. Ktoś poszedłby, pójdzie za kimś na skraj świata zob. świat 16 …   Słownik frazeologiczny

  • kamień — m I, D. kamieńenia; lm M. kamieńenie, D. kamieńeni 1. «bryła skalna, zwykle twarda, spoista i ciężka; niewielki odłamek takiej bryły; w górnictwie: urobek skały płonnej» Kamień polny, przydrożny, narzutowy. Kamienie nadbrzeżne. Posąg wykuty w… …   Słownik języka polskiego

  • ślad — m IV, D. u, Ms. śladzie; lm M. y 1. «odcisk czegoś, znak odciśnięty, np. nóg, kół, powstały po przejściu, przejeździe; trop» Głęboki, wyraźny, trwały, nieznaczny ślad. Ślad lisi. Ślad stopy. Ślad kół. Ślad łap niedźwiedzich, kopyt. Ślad butów …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”