skończyć

dk VIb, \skończyćczę, \skończyćczysz, skończ, \skończyćczył, \skończyćczony

1. «doprowadzić coś do końca, zakończyć jakąś czynność; ukończyć»

Skończyć pracę, rozmowę, sprzątanie.

Skończyć czytanie książki, pisanie listu a. skończyć książkę, list.

∆ Skończyć szkołę, uniwersytet, akademię, studia, kurs; skończyć medycynę, biologię itp. «przerobić kurs nauki, program danej uczelni i zdać odpowiednie egzaminy»

∆ Skończyć pewną liczbę lat «przeżyć daną liczbę lat od chwili urodzenia»

∆ Począwszy, zacząwszy od… (a) skończywszy na… «zwrot używany przy wyliczaniu pierwszego i ostatniego elementu jakiegoś ciągu»

◊ Skończona sprawa! skończona rzecz! a. skończone! «wyrażenia podkreślające stanowczość wypowiedzi, kończące daną wypowiedź; na tym koniec»

◊ Skończyć z czymś, np. z kartami, z dotychczasowym życiem «zaprzestać czegoś, położyć kres czemuś; zerwać z czymś, np. z grą w karty, z dotychczasowym życiem»

◊ pot. Skończyć z kimś a) «spowodować czyjąś śmierć; być przyczyną końca czyjejś kariery, czyjegoś powodzenia, zniszczyć kogoś» b) «zerwać z kimś kontakt, stosunki»

◊ Skończyć ze sobą «popełnić samobójstwo»

2. przestarz. «umrzeć, skonać»

dziś tylko we fraz. Skończyć w kryminale «spędzić koniec życia w więzieniu; zostać skazanym wyrokiem sądowym na więzienie»

◊ Źle skończyć «swym postępowaniem doprowadzić do czegoś złego dla siebie, do złego zakończenia życia»

skończyć się

1. «dobiec do końca, zakończyć się, przestać trwać, istnieć»

Posiedzenie, zebranie się skończyło.

Wakacje się skończyły.

Skończyła się rozmowa, zabawa.

Skończyły się czyjeś cierpienia.

Skończyły się szarugi jesienne.

Na kimś skończył się ród.

◊ Coś skończyło się na niczym «coś nie doszło do skutku, nie osiągnęło przewidywanego rezultatu, spełzło na niczym»

◊ Coś skończyło się czymś, nieos. skończyło się na tym, że… «coś przybrało jakiś obrót»

2. «przestać występować na pewnej przestrzeni, od jakiegoś miejsca, przestać istnieć od pewnego punktu»

Las skończył się za zakrętem drogi.

Asfalt się skończył, zaczęła się bita droga.

Skończyły się pola.

3. «zostać wyczerpanym, zużytym; wyczerpać się»

Skończyły się pieniądze, zapasy.

Skończyła się czyjaś cierpliwość, wytrzymałość.

4. pot. «o pisarzu, artyście, uczonym: wyczerpać się twórczo, stracić siły, możność działania»