słońce

n I; lm D. słońc

1. «gwiazda najbliższa Ziemi, centralne ciało Układu Słonecznego, będące głównym źródłem energii docierającej do Ziemi, warunkującej życie na Ziemi, widoczne na niebie w dzień w postaci ognistej kuli (jako termin astronomiczny pisane wielką literą)»

Jasne, gorące, poranne, lipcowe słońce.

Blask słońca.

Wschód, zachód słońca.

Łąka oświetlona słońcem.

Pozorny ruch Słońca dookoła Ziemi.

Plamy na Słońcu.

Słońce wschodzi, zachodzi, chyli się ku zachodowi.

Słońce wygląda, błyska spoza chmur, kryje się, chowa się za chmury.

Słońce świeci, grzeje, przygrzewa, praży, piecze, silnie operuje, opala.

∆ Zaćmienie Słońca «częściowe lub całkowite zasłonięcie tarczy Słońca przez Księżyc»

∆ pot. Sztuczne słońce «lampa kwarcowa»

◊ Coś jest jasne jak słońce (na niebie) «coś jest całkowicie zrozumiałe, nie budzi żadnych wątpliwości»

◊ Porywać się (iść, rzucać się itp.) z motyką na słońce «przystępować do jakiegoś trudnego zadania, nie mając sił, potrzebnych środków»

∆ Wstać, rozpocząć pracę itp. ze słońcem «wstać, rozpocząć pracę itp. bardzo wcześnie, o wschodzie słońca»

◊ Najlepszy, najgorszy itp., nic lepszego, nic gorszego itp. pod słońcem «najlepszy, najgorszy itp. ze wszystkich, na całym świecie»

□ Nim słońce wzejdzie, rosa oczy wyje.

2. blm

«światło, blask wysyłane przez to ciało»

Okulary od słońca.

W mieszkaniu jest pełno słońca.

Słońce pada na coś, zalewa coś, kłuje w oczy, oślepia.

◊ Patrzeć pod słońce «patrzeć, mając światło słońca padające prosto w oczy»