szkło

szkło
n III, Ms. szkle; lm D. szkieł
1. «substancja przezroczysta, bezpostaciowa, nierozpuszczalna, stanowiąca mieszaninę zakrzepłych krzemianów, będąca złym przewodnikiem ciepła i elektryczności, łatwo dająca się formować w wyższej temperaturze; powszechnie używana do wyrobu szyb, naczyń, opakowań, przedmiotów artystycznych itp.»

Szkło białe, kolorowe.

Szkło płynne.

Wyroby ze szkła.

Wydmuchiwać, wyciągać szkło.

∆ Czeskie szkło «szkło odznaczające się dużym współczynnikiem załamania światła, lżejsze od szkła kryształowego, używane do wyrobu luksusowych naczyń i innych przedmiotów; półkryształ»
∆ Szkło jenajskie «szkło odporne na działanie chemikaliów i podwyższonej temperatury, stosowane głównie do wyrobu naczyń i przyrządów laboratoryjnych; produkowane w Jenie»
∆ Szkło kryształowe a. szkło ołowiowe «szkło o dużym współczynniku załamania światła, odznaczające się pięknym połyskiem, zawierające znaczne ilości tlenku ołowiu; używane do wyrobu przedmiotów dekoracyjnych»
∆ Szkło kwarcowe «szkło bardzo wysokiej jakości, otrzymywane ze stopionego kwarcu lub czystego piasku kwarcowego; stosowane do wyrobu przyrządów optycznych, aparatury laboratoryjnej i elektronicznej, lamp kwarcowych»
∆ Szkło mącone, szkło alabastrowe, szkło mleczne «szkło nieprzezroczyste, białe, zawierające w masie szklanej rozproszoną substancję o odmiennym współczynniku załamania światła; stosowane głównie na osłony źródeł światła, jako nieprzezroczyste okładziny itp.»
∆ Szkło optyczne «szkło o określonych właściwościach optycznych (współczynnik załamania światła, średnia dyspersja), odznaczające się dużą przepuszczalnością światła; stosowane do wyrobu soczewek, pryzmatów i innych elementów układów optycznych oraz do produkcji szkieł do okularów»
∆ Szkło organiczne «termoplastyczne, przezroczyste tworzywo sztuczne, wyglądem przypominające szkło; służy głównie do wyrobu płyt na szyby do samolotów i samochodów oraz do wytwarzania soczewek i protez dentystycznych; polimetakrylan metylu»
∆ Szkło wodne «stężony roztwór wodny krzemianu sodowego lub potasowego, zawierający wodorotlenek sodowy; ma postać bezbarwnej, gęstej cieczy o odczynie zasadowym; stosowany do impregnacji przeciwogniowych, do wyrobu kitu, apretur, farb, spoiw budowlanych itp.»
∆ Huta szkła «zakład przemysłowy, w którym się wytapia szkło z surowców i wytwarza różne przedmioty szklane»
2. zwykle blm «płyta, tafla z tej substancji; szyba, osłona z szybą lub z szybami; także: zbiorowo o takich przedmiotach»

Szkło na szyby.

Biurko ze szkłem.

Obraz malowany na szkle.

∆ Szkło bezpieczne «szkło, które przy rozbiciu lub pękaniu nie rozpada się (szkło klejone i szkło zbrojone) lub szkło, które się rozpada na małe kawałki, ale najczęściej o zaokrąglonych krawędziach (szkło hartowane)»
∆ Szkło budowlane «szkło w postaci płyt lub kształtek, stosowane w budownictwie»
∆ Szkło hartowane «rodzaj szkła bezpiecznego: szkło poddane powtórnemu podgrzaniu, a następnie szybko studzone, wskutek czego w razie rozbicia rozpada się na małe, wielokątne kawałki bez ostrych brzegów; stosowane głównie do wyrobu szyb pojazdów mechanicznych»
∆ Szkło zbrojone «rodzaj szkła bezpiecznego: szkło walcowane z wtopioną metalową siatką; używane do szklenia dachów, klatek schodowych, do budowy ścianek działowych itp.»
pot. Pod szkłem, za szkłem «w oszklonej szafie, gablocie itp.; w inspektach, w szklarni»
przen. «w izolacji, w wygodnych, cieplarnianych warunkach»
3. zwykle blm «zbiorowo: szklanki, kieliszki, butelki, słoiki itp.; rzadziej o pojedynczym takim naczyniu, czasem o innym przedmiocie ze szkła (np. o kloszu do lampy)»

Szkło stołowe, kuchenne.

Szkło laboratoryjne.

Sklep ze szkłem i porcelaną.

∆ Szkło artystyczne «wyroby szklane indywidualnie kształtowane i zdobione - w przeciwieństwie do produkowanych fabrycznie»
∆ Szkło odbłyskowe «płytka z czerwonego, prasowanego w pryzmaty szkła lub tworzywa sztucznego, umieszczana z tyłu pojazdu, odbijająca światło wysyłane przez obce źródło znajdujące się w pobliżu obserwatora»
4. blm
«złom szklany; odłamek, kawałek powstały ze stłuczonego przedmiotu szklanego»

Skaleczyć palec szkłem.

Posypało się szkło.

5. zwykle w lm «soczewki w okularach, lornecie i innych przyrządach optycznych; potocznie o okularach»

Szkła lornetki, lunety, mikroskopu.

Używać szkieł.

∆ Szkła kontaktowe «soczewki wyrównujące wady wzroku, nakładane bezpośrednio na gałki oczne (pod powieki)»
∆ Szkło powiększające → lupa
6. zwykle blm, posp. «naczynie napełnione alkoholem; napój alkoholowy»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • szkło — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n I, Mc. szkle; lm D. szkieł {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} substancja powstała w wyniku stopienia, a następnie oziębienia surowców szklarskich (piasku, wapnia, sody i in.);… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Szklo — Szklo, Dorf im Bezirk Jawarow des galizischen Kreises Przemysl; warme Schwefelquelle mit Bad; Papierfabrik; 1350 Ew. Dabei die deutsche Colonie Hartfeld …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Szkło — (spr. schklo), Badeort bei Jaworów (s. d.) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Szkło — Sp Šklò nkt. Ap Szkło lenkiškai Ap Шкло/Shklo ukrainiškai L u. PR Lenkijoje ir V Ukrainoje …   Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė

  • Szkło kontaktowe — (trans. Contact lens ) is a Polish satirist programme shown 7 times a week on TVN 24. Szkło kontaktowe launched on January 25, 2005. It is hosted by Grzegorz Miecugow, Tomasz Sianecki and Wojciech Zimiński.Satirists (Artur Andrus, Ilona Łepkowska …   Wikipedia

  • szkło — Pod szkłem a) «w izolacji, w wygodnych, cieplarnianych warunkach»: Wychowali ją pod szkłem i dlatego taka przewrażliwiona jest, nie do życia normalnego. Roz tel 2001. b) «w szklanej gablocie, oszklonej szafie itp.»: W tym maleńkim kwadratowym… …   Słownik frazeologiczny

  • szkło — Kieliszek lub kieliszki do wódki Eng. (Especially as a collective term for) A small glass for drinking vodka …   Słownik Polskiego slangu

  • czeskie szkło — {{/stl 13}}{{stl 7}} szkło z domieszką tlenków baru i potasu, cechujące się dużym współczynnikiem załamania światła, lżejsze od kryształu, używane do wyrobu ozdobnych naczyń i innych przedmiotów dekoracyjno użytkowych; półkryształ {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • hartować — ndk IV, hartowaćtuję, hartowaćtujesz, hartowaćtuj, hartowaćował, hartowaćowany 1. «nadawać pewnym materiałom (najczęściej stali, żelazu, szkłu) twardość przez nagrzanie ich do wysokiej temperatury i nagłe ostudzenie» Hartować stal, zbroję. ∆… …   Słownik języka polskiego

  • kryształowy — kryształowywi 1. «mający budowę kryształu» ∆ archit. Sklepienie kryształowe «sklepienie gotyckie składające się z gęstej siatki żeber i żeberek, które przecinając się tworzą figury geometryczne, i z wklęsłych pól między żeberkami» 2. «zrobiony z… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”