ważyć

ndk VIb, \ważyćżę, \ważyćżysz, waż, \ważyćżył, \ważyćżony

1. «określać ciężar czegoś za pomocą wagi, porównywać ciężar czegoś z jednostką wagi; odważać»

Ważyć towar na wadze.

2. «mieć pewien ciężar (określony w jednostkach wagi)»

Bagaż ważył piętnaście kilo.

Dziecko dużo, mało waży.

przen. książk. «mieć znaczenie, pewną wartość, wiele znaczyć; mieć wpływ na coś»

Czyjeś zdanie waży w jakiejś sprawie.

3. «poruszając, kołysząc czymś trzymanym w ręku (lub trzymając to nieruchomo), oceniać przybliżony ciężar czegoś»

Ważyć monetę w dłoni.

Ważyć w rękach kurę.

4. «zastanawiać się nad czymś, rozpatrywać, rozważać coś; robić coś wolno, z rozwagą, z namysłem»

Ważyć coś w sobie.

Ważyć decyzję.

Ważyć w głowie jakiś plan.

Ważyć słowa, zdania.

Ważyć każdy krok.

5. daw. «cenić, poważać»

dziś żywe tylko we fraz. książk. Lekce sobie ważyć «nic sobie nie robić z kogoś, czegoś; lekceważyć»

ważyć się

1. strona zwrotna czas. ważyć w zn. 1

Ważyć się na wadze lekarskiej.

Ważyć się regularnie.

2. rzad. «przechylać się w różne strony, utrzymując równowagę; chwiać się, kiwać się»

Ważyć się na nogach krzesła, na krześle.

3. «być w stadium ustalania (się), decydowania (się); być rozważanym»

Ważą się czyjeś losy.

Decyzja jeszcze się waży.

◊ Zwycięstwo się waży (na którąś, na czyjąś stronę) «zwycięstwo jest niepewne; to jedna, to druga strona jest bliska zwycięstwa»

4. ndk a. dk

«mieć odwagę uczynić coś; posuwać się, posunąć się do czegoś, zdobywać się, zdobyć się, porywać się, porwać się na coś; odważać się, odważyć się, śmieć»

Ważyć się na wszystko.

Ważyć się na jakiś krok.

Nie waż się tego robić.

◊ Ani (mi) się waż! «nie wolno ci tego uczynić»