- wyrżnąć
- a. wyrznąć dk Va, \wyrżnąćnę, \wyrżnąćniesz, \wyrżnąćnij, \wyrżnąćnął, \wyrżnąćnęła, \wyrżnąćnęli, \wyrżnąćnięty, \wyrżnąćnąwszy - wyrzynać ndk I, \wyrżnąćam, \wyrżnąćasz, \wyrżnąćają, \wyrżnąćaj, \wyrżnąćał, \wyrżnąćany1. «zrobić w czymś zagłębienie, otwór ostrym narzędziem, rżnąc oddzielić, wyciąć z całości, wykroić, odkroić»
Wyrznąć dziurę w desce.
Wyrżnąć napis w korze.
Rysunek wyrznięty na desce.
Wyrznąć figurki z drewna.
Wyrzynać coś kozikiem, rylcem.
2. pot. «rznąc, zarzynając zabić wielu ludzi, wiele zwierząt; wyciąć, wybić, wymordować»Wyrżnąć drób, konie, woły.
Bandyci wyrżnęli wszystkich mężczyzn.
◊ Wyrznąć (np. ludność, wrogów) do nogi, w pień «pozabijać wszystkich (bronią sieczną)»3. tylko dk, pot. «uderzyć kogoś, coś mocno, z całej siły, rzucić, cisnąć czymś z rozmachem; uderzyć o coś mocno; grzmotnąć, rąbnąć»Wyrżnąć talerzem o ścianę.
Wyrżnąć głową o futrynę.
Wyrżnął go w zęby.
4. tylko dk, pot. «zrobić coś z pasją, z werwą, z zapałem, szybko»Wyrżnąć serię z karabinu.
Orkiestra wyrżnęła marsza.
◊ pot. Wyrżnąć komuś prawdę w oczy «powiedzieć komuś otwarcie, bez ogródek coś przykrego, ale prawdziwego»wyrżnąć się a. wyrznąć się - wyrzynać się1. częściej ndk «o zębach: zaczynać rosnąć, przebijać dziąsła»Dziecku wyrzynają się pierwsze ząbki.
2. tylko dk, pot. «uderzyć się o coś mocno; grzmotnąć się, rąbnąć się»Wyrżnąć się o kant biurka.
Wyrżnąć się w kolano.
Słownik języka polskiego . 2013.