zdanie

zdanie
n I
1. rzecz. od zdać.
2. lm D. zdań
«wypowiedzenie, myśl wyrażona słowami»

Długie, treściwe zdanie.

Napisać na kartce kilka zdań.

Objaśnić coś w kilku zdaniach.

Urwać w pół zdania.

Wtrącić, zacytować, przytoczyć zdanie.

◊ pot. Nie umieć zdania, dwóch zdań sklecić «nie umieć się wypowiedzieć, sformułować myśli na piśmie»
3. lm D. zdań
«mniemanie, pogląd, opinia, sąd o kimś, o czymś»

Błędne, krytyczne, rozsądne zdanie.

Powszechne, ogólne zdanie.

Różnica zdań.

Wyrobić sobie zdanie o kimś, o czymś.

Cenić, podzielać czyjeś zdanie.

Narzucić komuś swoje zdanie.

◊ Nie ma dwóch (dwu) zdań, że… «jest oczywiste, że…»
◊ Czyimś zdaniem «według czyjejś opinii»
◊ Być zdania «uważać, sądzić»
◊ Zdania są podzielone «nie ma jednomyślności»
4. lm D. zdań
jęz. «zespół wyrazów powiązanych na podstawie gramatycznej zależności, zawierający orzeczenie najczęściej w formie osobowej czasownika»

Zdanie proste, rozwinięte.

Zdanie pojedyncze, złożone.

Zdanie oznajmujące, pytające, warunkowe.

∆ Zdanie nadrzędne «zdanie (w obrębie zdania złożonego), któremu podporządkowane jest zdanie podrzędne»
∆ Zdanie podrzędne «zdanie zależne od zdania nadrzędnego, będące jego rozwinięciem, zastępujące lub wyjaśniające jego człony»
∆ Zdanie dopełnieniowe «zdanie podrzędne będące rozwinięciem zdania nadrzędnego, występujące w funkcji dopełnienia»
∆ Zdanie przydawkowe «zdanie podrzędne pełniące funkcję przydawki zdania nadrzędnego»
∆ Zdanie okolicznikowe «zdanie podrzędne pełniące funkcję okolicznika zdania nadrzędnego»
∆ Zdanie współrzędne «jedno ze zdań pojedynczych (w obrębie zdania złożonego) wzajemnie się uzupełniających, ale składniowo niezależnych»
∆ Równoważnik zdania «grupa wyrazów, rzadziej wyraz, formalnie nie tworzące zdania, pełniące jednak tę samą funkcję, co zdanie»
5. lm D. zdań
log. «wypowiedź, wyrażenie sensowne oznajmiające (orzekające coś o czymś), które może być tylko albo prawdziwe, albo fałszywe»
6. lm D. zdań
muz. «następstwo dźwięków melodii stanowiące pewną całość, zakończone kadencją; połowa okresu muzycznego»
zdanie się rzecz. od zdać się.

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • zdanie — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n III, blm, {{/stl 8}}{{stl 7}}od cz. zdać. {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}zdanie II {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n III, lm D. zdań {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}}… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zdanie — 1. Nie ma dwóch (dwu) zdań; bez dwóch zdań «nie ma wątpliwości, bez wątpienia»: Przyjęcie było wspaniałe, nie ma dwóch zdań. R. Antoszewski, Kariera. Bez dwóch zdań Stasiuk otrzymał w darze od Pana Boga nieprzeciętny talent pisarski (...).… …   Słownik frazeologiczny

  • Dohodno Zdanie — illuminated at night Dohodno Zdanie (Bulgarian: Доходно здание; literally: profitable building ) is an imposing Neoclassical edifice on Freedom Square in the city centre of Rousse, Bulgaria, built in 1898–1902 to accommodate the local theatre… …   Wikipedia

  • mieć swoje [własne] zdanie — {{/stl 13}}{{stl 7}} być niezależnym, samodzielnym w swoch opiniach, sądach; nie ulegać naciskom z zewnątrz : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ktoś osiągnął taką pozycję, że stać go na to, by mieć własne zdanie. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • aby — I {{/stl 13}}{{stl 8}}spój. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} wyraz łączący tylko zdania, mianowicie zdanie nadrzędne ze zdaniem podrzędnym wyrażającym cel treści zdania nadrzędnego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czytała… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • jak — I {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} używany w pytaniach zawierających skierowaną do rozmówcy prośbę o wskazanie pewnych okoliczności towarzyszących treści zdania : {{/stl 7}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • aby — 1. książk. «spójnik międzyzdaniowy; żeby» a) «łączący ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne wyrażające cel tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym» Wyciągnął rękę, aby zerwać kwiat. b) «łączący ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne wyrażające… …   Słownik języka polskiego

  • analityczny — «odnoszący się do analizy; stosujący, przeprowadzający analizę; skłonny do analizy, analizujący» Metoda analityczna. Studium analityczne. Analityczny umysł. ∆ chem. Chemia analityczna «dział chemii zajmujący się metodami określania chemicznego… …   Słownik języka polskiego

  • złożony — imiesł. przymiotnikowy bierny czas. złożyć (p.) złożony w użyciu przym. 1. «składający się z czegoś, zbudowany z kilku (z wielu) części, elementów; mający skomplikowaną budowę, konstrukcję, strukturę» Cząsteczki, mechanizmy złożone. ∆ Węglowodany …   Słownik języka polskiego

  • co — I {{/stl 13}}{{stl 8}}zaim. D. czego, C. czemu, B. co, NMc. czym, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} używany w pytaniach o dowolny obiekt, zawiera skierowaną do słuchacza prośbę o wskazanie tego obiektu lub o… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”