- ciemny
- \ciemnyni, \ciemnyniejszy1. «pozbawiony jasności, światła, pogrążony w mroku; nie oświetlony»
Ciemna noc.
Ciemne zaułki, ulice, okna.
Ciemne mieszkanie.
◊ Ciemna karta czegoś (np. czyjegoś życia, historii, dziejów) «okres załamań, niepowodzeń, nieszczęść w czyimś życiu, w dziejach itp.»◊ pot. Typ, łotr, drab itp. spod ciemnej gwiazdy «o człowieku bez żadnej etyki, podłym, zdolnym do wszystkiego»przen. «nieznany, nieodgadniony, niejasny»Ciemna kwestia.
2. «będący przeciwieństwem jasnego»a) «mający kolor zbliżony do czarnego; prawie czarny»Ciemna suknia.
Ciemne brwi, włosy, oczy.
Ciemna chmura.
◊ Widzieć, przedstawiać, malować coś w ciemnych barwach, kolorach «przedstawiać coś z najgorszej strony; zapatrywać się na coś pesymistycznie»przen. «nie wzbudzający zaufania, podejrzany; zły, nikczemny, podły, przestępczy»Ciemny typ.
Ciemna figura.
Ciemna sprawa, sprawka.
b) «o różnych kolorach: intensywny, nasycony, mocny»Ciemny rumieniec.
Ciemna zieleń lasu.
Ciemny szafir nieba.
Ciemniejszy odcień czerwieni.
c) «o cerze, karnacji itp.: śniady, brązowawy; opalony»Arab o ciemnej skórze.
Twarz ciemna od słońca.
d) «o barwie głosu, tonu: niski»Śpiewała ciemnym altem.
∆ jęz. Samogłoski ciemne «samogłoski składające się z tonów niskich, np. u»3. «nieoświecony, niewykształcony, zacofany»Ciemny chłop, człowiek.
◊ pot. Ciemny jak tabaka w rogu «nie mający o niczym pojęcia»◊ posp. a. żart. Ciemna masa «o człowieku zacofanym, ciemnym, ograniczonym»
Słownik języka polskiego . 2013.