ogarnąć

dk Va, \ogarnąćnę, \ogarnąćniesz, \ogarnąćnij, \ogarnąćnął, \ogarnąćnęła, \ogarnąćnęli, \ogarnąćnięty, \ogarnąćnąwszy - ogarniać ndk I, \ogarnąćam, \ogarnąćasz, \ogarnąćają, \ogarnąćaj, \ogarnąćał, \ogarnąćany

1. «ująć w ramiona; objąć, opasać ramionami, otoczyć rękami»

Ogarnąć syna ramionami.

Ogarniać ręką świecę.

2. «spojrzeć na kogoś, na coś ze wszystkich stron (najczęściej w zwrotach: ogarnąć spojrzeniem, wzrokiem itp.); objąć spojrzeniem»

Ogarnąć spojrzeniem całą okolicę.

3. częściej dk «pojąć, zrozumieć, poznać coś; zdać sobie sprawę z czegoś; objąć myślami, rozumem, pamięcią»

Nie mógł ogarnąć całego problemu.

Ogarniać całą grozę sytuacji.

4. «o uczuciach, wrażeniach, stanach psychicznych i fizycznych: opanować, przeniknąć kogoś, owładnąć kimś»

Ogarnia kogoś apatia, gniew, litość, niepokój, zdumienie, złość, żal.

5. «otoczyć, osłonić ze wszystkich stron; napłynąć zewsząd; spowić»

Ogarnęła ich cisza.

Ogarnęły ich ciemności, mgła.

6. «objąć coś swym zasięgiem, rozszerzyć się, rozprzestrzenić się na coś»

Epidemia ogarnęła cały kraj.

Pożar ogarnął budynek.

7. częściej dk, pot. «doprowadzić coś do względnego porządku, sprzątnąć z grubsza, niedokładnie»

Ogarnąć mieszkanie.

Ogarnąć na sobie ubranie.

ogarnąć się - rzad. ogarniać się pot. «doprowadzić do porządku swój strój, wygląd»

Ogarnij się, wychodzimy.