rozpalić

rozpalić
dk VIa, \rozpalićlę, \rozpalićlisz, \rozpalićpal, \rozpalićlił, \rozpalićlony - rozpalać ndk I, \rozpalićam, \rozpalićasz, \rozpalićają, \rozpalićaj, \rozpalićał, \rozpalićany
1. «rozniecić ogień, spowodować, że coś zacznie się palić»

Rozpalić ognisko.

Rozpalić w piecu.

∆ Rozpalić piec, kocioł itp. «rozpalić ogień w piecu, pod kotłem itp.»
przen.
a) «wywołać, podsycić, wzmóc (uczucia)»

Rozpalić w kimś nadzieję, zapał, wolę walki.

b) «nadać czemuś blask, rozświecić, rozjaśnić»

Słońce rozpaliło niebo złotym blaskiem.

2. «doprowadzić do stanu rozżarzenia, bardzo silnie rozgrzać»

Rozpalić metal do czerwoności.

przen. «pobudzić do działania, ożywić, podniecić, roznamiętnić»

Rozpalić serca, umysły, wyobraźnię.

rozpalić się - rozpalać się
1. «rozniecić się po zapaleniu, zapłonąć dużym płomieniem»

Ogień szybko się rozpalił.

przen.
a) «wzmóc się, nabrać intensywności»

Bitwa rozpalała się coraz bardziej.

Gniew rozpalał się z każdym dniem.

b) «nabrać intensywnej barwy czerwonej lub żółtej; zalśnić, rozbłysnąć»

Niebo rozpaliło się czerwonym blaskiem zachodu.

2. «nagrzać się bardzo silnie; dostać silnej gorączki, zaczerwienić się»

Policzki rozpaliły się rumieńcem.

Węgiel rozpalił się do czerwoności.

przen. «ożywić się, roznamiętnić się»

Dyskusja rozpalała się coraz bardziej.


Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • rozpalić — 1. Rozpalać kogoś do białości, do czerwoności a) «podniecać, roznamiętniać kogoś»: Niewinne dziewczątko o anielskim spojrzeniu, które rozpala mężczyzn do białości. Cosm 3/2001. b) «wywoływać w kimś gniew, złość, irytację»: Jesteśmy neofitami… …   Słownik frazeologiczny

  • rozpalać się – rozpalić się — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} stopniowo zaczynać palić się coraz intensywniej, zajmować się coraz większym płomieniem, zapalać się : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sucha trawa rozpaliła się błyskawicznie. Ognisko… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • rozpłomienić — dk VIa, rozpłomienićnię, rozpłomienićnisz, rozpłomienićmień, rozpłomienićnił, rozpłomienićniony rozpłomieniać ndk I, rozpłomienićam, rozpłomienićasz, rozpłomienićają, rozpłomienićaj, rozpłomienićał, rozpłomienićany 1. «sprawić, że coś zapali się… …   Słownik języka polskiego

  • Szeptem — Эта статья предлагается к удалению. Пояснение причин и соответствующее обсуждение вы можете найти на странице Википедия:К удалению/25 августа 2012. Пока процесс обсужден …   Википедия

  • krew — 1. Bez kropli krwi «o człowieku, o twarzy: bardzo blady»: (...) leżał na wznak. Twarz miał bladą, bez kropli krwi, oczy przymknięte. H. Rudnicka, Uczniowie. 2. Błękitna krew «pochodzenie arystokratyczne»: Daniel jest sierotą, a w jego żyłach nie… …   Słownik frazeologiczny

  • żyła — 1. pot. Dać sobie w żyłę «wstrzyknąć sobie narkotyk»: (...) pierwsza była „marycha”. Potem coraz mocniejsze używki. Nigdy jednak nie dawałem sobie w żyłę, chociaż raz przesadziłem z ilością. GWr 11/02/1999. 2. Podciąć, pot. poderżnąć sobie żyły… …   Słownik frazeologiczny

  • rozniecić — dk VIa, rozniecićcę, rozniecićcisz, rozniecićnieć, rozniecićcił, rozniecićcony rozniecać ndk I, rozniecićam, rozniecićasz, rozniecićają, rozniecićaj, rozniecićał, rozniecićany 1. «spowodować powstanie ognia; rozpalić, wzniecić» Rozniecić ogień,… …   Słownik języka polskiego

  • rozognić — dk VIa, rozognićnię, rozognićnisz, rozognićnij, rozognićnił, rozognićniony rozogniać ndk I, rozognićam, rozognićasz, rozognićają, rozognićaj, rozognićał, rozognićany 1. «rozpalić, rozżarzyć, rozgrzać silnie» Rozogniony do czerwoności kawałek… …   Słownik języka polskiego

  • białość — Rozpalać kogoś do białości zob. rozpalić 1 …   Słownik frazeologiczny

  • czerwoność — Rozpalać kogoś do czerwoności zob. rozpalić 1 …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”