sypać

sypać
ndk IX, \sypaćpię, \sypaćpiesz, syp, \sypaćał, \sypaćany - sypnąć dk Va, \sypaćnę, \sypaćniesz, \sypaćnij, \sypaćnął, \sypaćnęła, \sypaćnęli, \sypaćnięty, \sypaćnąwszy
1. «powodować opadanie czegoś sypkiego, rzucać czymś sypkim, napełniać coś czymś sypkim»

Sypać trociny na podłogę.

Sypać zboże do worków.

Sypnął owsa koniom.

Wiatr sypie piaskiem.

◊ Śnieg sypie «śnieg pada»
◊ Sypać piaskiem w oczy «wprowadzać kogoś w błąd, wmawiać w kogoś rzeczy nieprawdziwe; blagować, mydlić oczy»
2. «hojnie rozdawać coś, szafować czymś»

Sypać anegdoty, słówka.

Sypać pieniędzmi, podarunkami.

Sypać komplementami, przekleństwami, żartami.

Sypać faktami, liczbami, danymi.

3. pot. «składać obciążające kogoś zeznania; ujawniać czyjeś tajemnice, zdradzać kogoś»

Sypać kogoś w śledztwie.

Sypnął ze strachu przed karą.

4. tylko ndk «budować, formować coś zwykle z ziemi, z piasku»

Sypać okopy, wały ochronne.

sypać się - sypnąć się
1. «o czymś miałkim, drobnym, sypkim: rozpadać się, rozlatywać się, wypadać skądś; odpadać od całości, drobnymi cząstkami, obsuwać się»

Z torby sypie się cukier.

Tynk sypie się ze ścian.

Suche liście sypały się na ziemię.

Iskry się sypią.

◊ Wąs, broda, zarost sypie się komuś «zarost zaczyna się pojawiać u młodego chłopca»
◊ Włosy się sypią «włosy są suche, nie układają się dobrze»
◊ Zboże się sypie «ziarno na skutek dojrzałości wypada z kłosów»
2. «występować obficie, w dużej ilości, liczbie»

Sypnęły się dowcipy, pochwały, pytania, recenzje, zamówienia.

Na kogoś sypnęły się nagrody.

Ciosy sypały się na czyjeś plecy.

Anegdoty, żarty się sypią.

Brawa, oklaski się sypią.

3. pot. «wyjawiać coś niekorzystnego dla siebie; zdradzać się z czymś, dekonspirować się»

Sypał się podczas śledztwa.

4. pot. «wydawać, dekonspirować jeden drugiego»

W czasie przesłuchań sypali się wzajemnie.

5. środ. «popełniać omyłki, mylić się w wypowiadaniu tekstu (wiersza, kwestii) lub w tańcu»

Sypnął się na premierze.

6. tylko ndk «rozpadać się, kruszyć się, niszczeć»

Stare mury sypią się w gruzy.

posp. Próchno się z kogoś sypie «ktoś jest stary»

Słownik języka polskiego . 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • sypać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk IIa, sypaćpię, sypaćpie, sypaćany {{/stl 8}}– sypnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVa, sypaćnę, sypaćnie, sypaćnij, sypaćnął, sypaćnęli {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} powodować… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • sypać — Ktoś sypie z oczu błyskawice, pioruny zob. oko 18. Sypać czymś jak z rękawa zob. rękaw 3. Sypać komuś piaskiem w oczy zob. piasek 3 …   Słownik frazeologiczny

  • sypać się — I – sypnąć się {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} o czymś sypkim, drobnym, miałkim: przemieszczać się, wydostawać się skądś; odpadać małymi kawałkami od czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mąka sypie się z pękniętej… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • sypać się – sypnąć się [posypać się] jak z rogu obfitości — {{/stl 13}}{{stl 7}} pojawiać się, występować w dużej ilości, obficie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po przyznaniu nagrody na festiwalu propozycje ról posypały się jak z rogu obfitości. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • sypać się — 1. pot. Próchno się z kogoś sypie; trociny się z kogoś sypią «ktoś jest stary, niedołężny, bliski śmierci (rzadziej: skostniały umysłowo)» 2. Wąs, broda, zarost sypie się komuś «u młodego chłopca zaczyna się pojawiać zarost»: (...) wyrósł tego… …   Słownik frazeologiczny

  • sypać się — (Zwłaszcza o urzązeniach mechanicznych) Przestać działać; psuć się Eng. (Especially about mechanical appliances) To fail or become inoperative; to desintegrate …   Słownik Polskiego slangu

  • sypnąć — → sypać …   Słownik języka polskiego

  • oko — n II, N. okiem 1. lm M. oczy, D. oczu (ócz), N. oczami (oczyma) «narząd wzroku; u ludzi i kręgowców złożony z kulistej gałki ocznej i układu pomocniczego, obejmującego narząd łzowy, spojówkę, powieki, mięśnie; także zmysł widzenia, wzrok;… …   Słownik języka polskiego

  • prószyć — ndk VIb, prószyćszę, prószyćszysz, prósz, prószyćszył 1. «o czymś drobnym, sypkim, miałkim: sypać się, opadać w niezbyt dużej ilości; rzadziej: sypać coś drobnego, miałkiego» Śnieg prószy. 2. «rozpryskiwać, rozpylać farbę, lakier na jakieś tło» …   Słownik języka polskiego

  • walić — ndk VIa, walićlę, walićlisz, wal, walićlił, walićlony walnąć dk Va, walićnę, walićniesz, walićnij, walićnął, walićnęła, walićnęli, walićnięty, walićnąwszy 1. tylko ndk «powodować rozpadanie się, upadek czegoś; burzyć, rozwalać, przewracać coś»… …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”